Năm 2021, thị trường trái phiếu doanh nghiệp là một kênh dẫn vốn hiệu quả của nền kinh tế, bên cạnh kênh dẫn vốn truyền thống là tín dụng ngân hàng thương mại và huy động vốn cổ phần từ thị trường chứng khoán.
Với thị trường bất động sản, trái phiếu cũng là kênh huy động vốn được doanh nghiệp ưu ái lựa chọn. Bởi khi đại dịch diễn biến phức tạp, nhiều doanh nghiệp chật vật xoay xở vốn kinh doanh, thậm chí một số doanh nghiệp đóng băng hoạt động kinh doanh, suy kiệt dòng tiền cũng như ảnh hưởng đến cân đối tài chính. Lúc này, huy động vốn qua trái phiếu sẽ phần nào gỡ khó cho doanh nghiệp.
Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, trong năm 2021, các doanh nghiệp bất động sản đã phát hành 214.440 tỷ đồng trái phiếu, tương đương hơn 9 tỷ USD (gấp 3 lần so với năm 2020 là 71.000 tỷ đồng); lãi suất phát hành dao động trong khoảng 8%-13%/năm. Tổng giá trị phát hành của nhóm doanh nghiệp bất động sản chiếm 36% tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Trong đó, có khoảng 29% giá trị trái phiếu phát hành không có tài sản đảm bảo hoặc bảo đảm bằng cổ phiếu.
Số liệu mới nhất từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) cho thấy, chỉ riêng trong tháng 2/2022, xây dựng là nhóm ngành phát hành trái phiếu lớn nhất với giá trị 800 tỷ đồng, chiếm 44,4% tổng giá trị phát hành.
Còn từ đầu năm đến nay, nhóm bất động sản hiện dẫn đầu về giá trị phát hành với tổng khối lượng phát hành đạt 15.520 tỷ đồng, chiếm 56,04%. Kỳ hạn từ 1 đến 3 năm chiếm phần lớn giá trị phát hành trong nhóm với 9.313 tỷ đồng, tương đương 60%.
Nhóm xây dựng đứng ở vị trí thứ hai với 7.930 tỷ đồng, chiếm 28,6% tổng giá trị phát hành. CTCP Đầu tư Xây dựng Tường Khải và CTCP Xây dựng Minh Trường Phú là hai doanh nghiệp đáng chú ý nhất trong nhóm xây dựng với khối lượng phát hành lần lượt là 2.990 tỷ đồng và 2.950 tỷ đồng.
Theo Bộ Xây dựng, việc nhiều doanh nghiệp kinh doanh bất động sản chuyển sang thực hiện huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu, lượng phát hành với quy mô lớn, lãi suất cao, không có tài sản bảo đảm sẽ tiềm ẩn rủi ro cho thị trường.
Song, nhận định về triển vọng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp nói chung và trái phiếu do các doanh nghiệp bất động sản phát hành nói riêng, các chuyên gia tại VCBS vẫn nhận định tích cực về sự tăng trưởng trong năm 2022.
Theo đó, với đặc điểm nhiều nhóm ngành nghề, cùng đặc điểm và khẩu vị riêng biệt từng phân khúc, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã luôn thu hút nhiều nhóm nhà đầu tư với tỷ suất sinh lời khá hấp dẫn so với nhiều kênh khác.
Xu hướng này được dự báo sẽ tiếp tục trong năm 2022 và trái phiếu bất động sản, trái phiếu các tổ chức tín dụng hay trái phiếu ngành năng lượng vẫn sẽ là nhóm tiếp tục có khả năng phát hành thành công cao trong giai đoạn tiếp theo.
Chia sẻ tại tọa đàm “Triển vọng Đầu tư 2022”, ông Đào Phúc Tường - Chuyên gia tài chính cho biết, bước sang năm 2022, khi định giá thị trường cổ phiếu không còn rẻ, thị trường trái phiếu sôi động sẽ là lựa chọn tốt khi kênh trái phiếu vẫn sẽ thỏa mãn hai mục đích của nhà đầu tư.
Thứ nhất, nhà đầu tư có thêm kênh đầu tư mới, gia tăng lợi tức trên danh mục đầu tư, thay vì chỉ gửi tiết kiệm ngân hàng.
Thứ hai, duy trì tính thanh khoản của của danh mục đầu tư. Với điều kiện nhà phát hành trả gốc và lãi đúng hạn, nhà đầu tư luôn chủ động về dòng tiền.
Đưa ra lời khuyên cho các nhà đầu tư trái phiếu, ông Phạm Anh Khôi - Giám đốc Fina chia sẻ, ngoài những chỉ số, đánh giá xếp hạng tín dụng, nhà đầu tư cần hiểu biết sâu sát hơn, như mục đích sử dụng vốn của doanh nghiệp, đầu tư dự án gì và tính thanh khoản, khả năng bán hàng của dự án như thế nào?
Để chủ đầu tư có tiền trả lại cho nhà đầu tư, không nên dựa nhiều vào việc huy động trái phiếu để tái tài trợ khoản vay cũ, vay lại hay cam kết mua lại, mà luôn tâm niệm hàng hóa phải bán được mới có dòng tiền.
“Đầu tư trái phiếu bất động sản giống đi mua xe cũ, tức nhìn bề ngoài đều giống nhau, đọc chỉ số cũng giống nhau. Nhưng phải chạy thử mới biết xe đó tốt hay xấu. Đặc biệt, chúng ta nên có những khảo sát thực địa về dự án đó, về khả năng ra hàng, thậm chí nói chuyện với môi giới xem tình hình dự án bán hàng ra sao khi phân tích trái phiếu hay sức khỏe công ty bất động sản”, ông Khôi nói.