Trong thế giới ngày nay, năng suất là thứ thúc đẩy hành động hàng ngày của chúng ta. Các công ty muốn chúng ta trở thành những người làm việc hiệu quả hơn. Trường học muốn chúng ta học nhiều hơn, làm tốt hơn và tạo ra công việc chất lượng cao trong thời gian ngắn. Chúng ta muốn hối hả hơn và nhanh hơn để kiếm được nhiều tiền hơn.
Và kéo theo đó, tình trạng kiệt sức và căng thẳng đã trở nên cực kỳ phổ biến trong xã hội ngày nay.
Tại Hoa Kỳ, cứ 5 nhân viên thì có 3 người phải chịu những tác động tiêu cực của căng thẳng liên quan đến công việc. 36% gặp tình trạng mệt mỏi về nhận thức, 32% kiệt quệ về cảm xúc và 44% mệt mỏi về thể chất.
Nhưng người Thụy Điển có một cách cực kỳ dễ dàng để duy trì sự cân bằng trong cuộc sống của chúng ta – Fika.
Fika là gì?
Fika là một trạng thái của tâm trí.
Fika là một nghi thức truyền thống của người dân Thụy Điển về việc nghỉ giải lao trong ngày để thưởng thức một tách cà phê hoặc trà (hoặc bất kỳ đồ uống ấm nào khác), thường đi kèm với bánh ngọt hoặc thứ gì đó ngọt (như bánh quy), cùng với bạn bè hay đồng nghiệp.
Fika có thể được thực hiện bất cứ lúc nào trong ngày.
Thoạt đầu, đây có vẻ như là một thói quen nuông chiều bản thân, bởi việc dành thời gian ngồi với bạn bè cả tiếng đồng hồ trong khi vẫn còn cả ngày làm việc bận rộn là không hợp lí.
Chúng ta đã có một giờ nghỉ trưa để làm điều đó. Nếu muốn có thêm thời gian để gặp gỡ bạn bè, chúng ta hoàn toàn có thể lên lịch vào bữa tối, sau khi làm việc xong.
Nhưng trên thực tế, việc Fika hàng ngày có thể thay đổi cuộc sống, cả về năng suất và sức khỏe tinh thần của mọi người.
Cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất
Việc kết hợp Fika vào cuộc sống hàng ngày của chúng ta có thể có tác động tích cực đến sức khỏe tinh thần và trạng thái hạnh phúc.
Nói một cách đơn giản, nghỉ ngơi để thưởng thức đồ uống nóng và một món ăn nhẹ cho phép chúng ta rời xa công việc, tạo cơ hội để nạp lại năng lượng và tập trung trở lại.
Fika này có thể giúp giảm mức độ căng thẳng và ngăn ngừa tình trạng kiệt sức, bằng cách cho bộ não của chúng ta thời gian nghỉ ngơi cần thiết, đồng thời nạp thêm năng lượng và cải thiện tâm trạng. Khi chúng ta dành thời gian cười đùa với bạn bè, endorphin được giải phóng, giúp tâm trạng tích cực hơn và bình tĩnh hơn.
Trong một nghiên cứu được thực hiện trên các bác sĩ phẫu thuật, người ta thấy rằng "nghỉ giải lao trong quá trình phẫu thuật nội soi phức tạp có thể làm giảm căng thẳng tâm lý và duy trì hiệu suất mà không kéo dài thời gian phẫu thuật so với mô hình làm việc truyền thống".
Củng cố các mối quan hệ
Theo nghiên cứu, khi chúng ta cầm một ly đồ uống ấm trong tay, hơi ấm từ đó có thể khiến chúng ta cảm thấy người đối diện ấm áp hơn, và cũng khiến chúng ta trở nên ấm áp hơn, hào phóng và tin tưởng hơn.
Với Fika, chỉ riêng việc đứng hoặc ngồi tụ tập với những người khác trong giờ giải lao cũng đã cho chúng ta thời gian để gắn kết với cộng đồng.
Trong những khoảng nghỉ này, những cuộc trò chuyện ngẫu hứng về bất cứ điều gì cũng có thể diễn ra. Mọi người có cơ hội trao đổi văn hóa, kinh nghiệm làm việc, và niềm đam mê cá nhân, thậm chí còn có thể cùng lên lịch để tham gia sự kiện nào đó.
Trong thời gian Fika, mọi thứ khác đều không quan trọng, chỉ có mối liên hệ giữa người với người mới là ưu tiên hàng đầu.
Tăng năng suất
Việc nghỉ giải lao thường xuyên có thể cải thiện năng suất. Bộ não con người không được sinh ra để phải duy trì sự tập trung trong thời gian dài, và việc nghỉ giải lao ngắn như Fika có thể giúp bổ sung nguồn lực tinh thần của mọi người.
Bằng cách tạm rời xa công việc và trò chuyện với những người khác, chúng ta có thể có được những góc nhìn mới về những gì phải làm ở hiện tại.
Đối với bộ não, cả sự tập trung và không tập trung đều quan trọng. Bộ não hoạt động tối ưu khi có sự chuyển đổi linh hoạt giữa tập trung và không tập trung, cho phép bạn phục hồi tốt hơn, tăng khả năng sáng tạo và đưa ra quyết định đúng đắn.
Đồng thời, hành động nghỉ giải lao cũng có thể coi như một phần thưởng, củng cố thói quen làm việc tích cực. Biết rằng sắp đến lúc Fika có thể thúc đẩy chúng ta làm việc hiệu quả hơn, vì chúng ta mong chờ trải nghiệm thú vị đang chờ đợi mình.
Các hoạt động tập thể đó rất có lợi cho tinh thần và tăng hiệu quả làm việc. Việc có bạn có bè, dành thời gian cho nhau, cho tinh thần nghỉ ngơi và thưởng thức những món ăn ngon cùng nhau đều là những điều tốt.
Nhưng thực tế là những khái niệm này, mặc dù được nhắc đi nhắc lại, vẫn không được nhiều người thực hiện. Nhất là ở những quốc gia châu Á, guồng quay học tập và làm việc dường như không ngừng nghỉ. Việc tận hưởng một lối sống chậm rãi hơn và hình thành mối quan hệ vững vàng với mọi người xung quanh không phải là điều bình thường. Trong nền văn hóa bị ám ảnh bởi năng suất của chúng ta, Fika có vẻ như phù phiếm.
Những điều này phải thay đổi. Mọi người phải nỗ lực để đưa văn hóa Fika vào cuộc sống hàng ngày. Chỉ cần một khoảng thời gian nghỉ ngơi nhỏ hàng ngày đã có thể có tác động lớn đến cuộc sống của bạn. Hãy dành thời gian cho Fika mỗi ngày. Tìm đến những người bạn muốn gắn kết và cùng "Fika" với những người bạn quan tâm.
Ở Việt Nam, giới văn phòng cũng thường xuyên có những hoạt động như uống trà sữa, cà phê cùng nhau giữa giờ làm việc. Và kể cả những lợi ích nêu trên có không hiệu quả với bạn, thì ít nhất bạn cũng đã được thưởng thức những tách cà phê, trà sữa và bánh ngọt thơm ngon hơn.