01
Nhiều người chắc hẳn không cảm thấy quá xa lạ với định nghĩa "văn hóa làm việc 996". Đây vốn là khái niệm sinh ra nhằm chỉ chế độ làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày/ tuần của phần đông người trẻ Trung Quốc hiện tại. Trên thực tế, cường độ làm việc tương đương (chỉ khác các mốc giờ) không chỉ tồn tại ở đất nước tỷ dân mà còn xuất hiện ở nhiều quốc gia khác nữa.
Trước áp lực cạnh tranh cũng như dòng chảy của thời đại, nhiều người không thể không ép mình đi theo guồng quay công việc khổng lồ được định sẵn ấy, kể cả khi bản thân đã cạn kiệt cả về sức khỏe lẫn tinh thần. Không chỉ dừng lại ở việc có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, chế độ làm việc này còn mang đến tác hại sâu xa hơn, đó chính là tước mất của người trẻ rất nhiều mối quan hệ.
Về cơ bản, khi thời gian làm việc kéo dài, họ sẽ không còn thời gian để dành cho gia đình, bạn bè và các mối quan hệ xung quanh. Nghịch lý cũng diễn ra ở đây. Một mặt họ cảm thấy cô đơn. Song mặt khác nếu có thời gian rảnh, họ sẽ chỉ ở muốn nhà, ngày càng "lười" giao tiếp xã hội vì đã quá mệt mỏi, không còn sức lực cho những cuộc gặp mặt kéo dài hàng tiếng đồng hồ.
Trong làn sóng tuyệt vọng về công việc, có một xu hướng bạn bè mới mang tên "tình bạn không cần đáp lại" rộ lên. Cụm từ này nói về một tình bạn mà hai người không cần nói chuyện hàng ngày, thi thoảng mới gặp nhau nhưng điều này sẽ không ảnh hưởng đến mối quan hệ của họ. Khi một trong hai gặp khó khăn, họ vẫn thoải mái nhắn tin cho nhau và không ngần ngại bị đối phương phán xét. Nghe thì sai sai nhưng trên thực tế, cách thức duy trì mối quan hệ kiểu này đang thực sự tồn tại và nó gần như đã định nghĩa lại khái niệm tình bạn hiện tại.
02
Một tình bạn nếu theo đúng quy trình sẽ thế này: Có đối tượng - làm quen, trở thành bạn thân - chia sẻ cuộc sống, bên cạnh nhau trong nhiều hoạt động để duy trì tình bạn. Nhưng bây giờ nhiều người trẻ cho rằng việc duy trì tình bạn bằng việc tương tác hàng ngày là quá phiền phức. Áp lực công việc, thời gian làm việc việc kéo dài… khiến giới trẻ thời nay không còn tha thiết việc duy trì những cuộc nói chuyện hay những buổi đi chơi với bạn bè kéo dài bất tận.
"Tình bạn không phải tình yêu, đôi bên không cần bên nhau hàng ngày mới tồn tại lâu dài. Tình bạn nên như hai cái cây cộng sinh, sinh trưởng tự do, chung sống hòa bình. Nhưng khi cành lá nảy nở, bạn mới thấy hai cái cây vẫn đan xe và giúp đỡ nhau cùng phát triển".
Đó là câu nói mở đầu của một tài khoản khi chia sẻ về tình bạn kéo dài 8 năm với cô bạn thân, nhận về hàng nghìn lượt xem trên MXH. Được biết đôi bạn quen nhau từ những ngày còn đi học nhưng 3 năm gần đây chưa từng gặp mặt do cô bạn kia đi du học. Mỗi người một cuộc sống, mỗi người một quốc gia nhưng tình bạn của họ vẫn duy trì trong nhiều năm.
Trích một phần bài post của chủ tài khoản: "Hai chúng tôi sống ở quốc gia khác biệt, không trợ giúp được gì nhiều về kinh tế hay có mặt trong mọi hoạt động của nhau. Lúc tôi ngủ, bạn tôi thức và ngược lại. Thời gian chúng tôi nhắn tin không nhiều, đa phần chỉ dưới 1 tiếng/ ngày. Có khi cả tháng không nhắn được câu nào. Trên thực tế, cả hai quá bận rộn để có thể gặp mặt và kể cho nhau nghe tất cả mọi chuyện trong cuộc sống. Nhưng chúng tôi vẫn duy trì mối quan hệ tốt đẹp, luôn tìm đến với nhau khi khó khăn và đặc biệt, thoải mái là chính mình khi nói chuyện.
Mỗi khi tôi gặp chuyện tiêu cực, từ áp lực với sếp, chuyện bố mẹ lại cãi nhau, đồng nghiệp chơi xấu, thất vọng về năng lực bản thân… tôi đều chia sẻ hết với bạn tôi. Còn bạn tôi thì lắng nghe, đôi khi đưa ra lời khuyên chân thật nhưng tuyệt đối không phán xét. Khi muốn nhắn tin, tôi sẽ gửi một đoạn tin nhắn và không lo ngại có làm phiền bạn tôi hay không. Tôi có thể biến mất không nói lý do khi bạn tôi vừa mở lời, vài ngày sau quay lại nói chuyện tiếp mà không cần phải bối rối hay cảm thấy xấu hổ. Có thời điểm đến hơn 3 tháng chúng tôi không liên lạc, nhưng khi có ai đó mở lại thì cuộc nói chuyện có thể kéo dài đến vài tiếng".
Ở dưới bài viết, có rất nhiều người trẻ thể hiện sự đồng cảm với tình bạn của chủ tài khoản. Họ chia sẻ bản thân cũng đang duy trì một "tình bạn không cần đáp lại" như thế.
Đó có thể là những người bạn nói chuyện ăn ý trên mạng từ rất lâu nhưng chưa từng gặp mặt.
Đó có thể là cặp bạn thân nhưng mỗi người ở một nơi…
Điểm chung là tất cả không thể dành nhiều thời gian cho nhau. Nhưng khi mất mát, buồn vui, họ cho biết vẫn sẵn sàng lắng nghe, tâm sự và cùng nhau vượt qua giai đoạn khó khăn. Quan trọng hơn cả, khi trò chuyện với người bạn này, họ không cần để tâm quá nhiều đến cảm xúc của đối phương, mà thoải mái thể hiện các khía cạnh của mình.
Nếu bạn không nhận được phản hồi lập tức khi trò chuyện với người bạn kia, bạn sẽ chẳng bận tâm là mình không được coi trọng. Chơi với nhau lâu ngày, bạn biết đối phương cũng có vài cái deadline riêng và một số vấn đề cần họ giải quyết. Dù lâu ngày mới liên lạc, nhưng trong mỗi lần gặp mặt, bạn không cảm thấy khoảng cách thời gian đã khiến cả hai thiếu đi tiếng nói chung, không cần tốn công sức giải thích vấn đề "nhân quả" của mọi việc. Cả tháng không gặp gỡ ngày nào, nhưng họ vẫn có thể âm thầm chạy từ thành phố này sang thăm bạn và tự tay chuẩn bị món quà mừng sinh nhật. Vì quen nhau đủ lâu nên mỗi khi gặp áp lực bạn có thể tìm người bạn này chia sẻ thẳng, tìm kiếm lời khuyên thay vì lo ngại sẽ mang lại nguồn năng lượng tiêu cực cho ai đó.
Khi nói về một "tình bạn không cần đáp lại", một tài khoản khác đã kể về câu chuyện của bản thân với một người bạn từng làm chung ở công ty cũ. Khi mùa thu vừa đến, cô đăng ảnh mặc áo mùa đông lên vòng MXH: "Vào cuối thu năm nay, tôi nhất định sẽ đi ngắm lá phong đỏ".
Chỉ vài ngày sau, cô nàng nhận được món quà từ người đồng nghiệp cũ, đó là một cuốn sách có nhiều lá phong đỏ và tấm bưu thiếp với lời nhắn: "Khoảng cách xa quá nên tui không thể dẫn bà đi ngắm lá phong. Nhưng tui có làm sẵn mấy tiêu bản lá phong nè, tặng bà, để bà cảm nhận chút mùa thu chỗ tui".
Chỉ là một món quà nhỏ, nhưng nữ chính đã vô cùng cảm động. Cả nữ chính và người bạn này đều không liên lạc trong thời gian dài sau khi rời công ty cũ, mỗi người đã có vòng tròn giao tiếp riêng thế nhưng đối phương vẫn quan tâm cô theo cách đặc biệt.
03
Có thể thấy, "tình bạn không cần đáp lại" đang là một xu hướng mới và nhận về nhiều hưởng ứng của những thanh niên bận rộn. Song lối sống này cũng nhận về không ít chỉ trích bởi nhiều người cho rằng nó đang cổ súy việc thanh niên ngày càng lười giao tiếp trong xã hội và giảm đi sự tương tác giữa người với người. Bên cạnh đó, nhiều người đặt nghi vấn một mối quan hệ bạn bè mà không có nhiều thời gian bên nhau, ít khi trò chuyện thì liệu có vững bền?
Trên mạng từng xuất hiện một topic thế này: "Bạn có lựa chọn theo đuổi một tình bạn không cần đáp lại không?".
Dưới phần bình luận, nhiều người cho biết họ không muốn đầu tư thời gian hay tiền bạc vào những tình bạn mà trong thời gian dài thiếu vắng đi tương tác từ hai phía.
"Tôi không cho rằng có tình bạn nào mà không cần đáp lại cả. Thực tế, việc bạn không cần ai đó phải nhắn tin lại ngay khi bạn vừa chia sẻ câu chuyện, hoặc chẳng muốn dành thời gian đi chơi cùng họ cũng tức là bạn không quan tâm người đó. Hoặc nói thẳng, bạn chỉ đang coi họ là một trong những 'option' trong hội bạn thân mà bạn có thôi".
"Thôi nào, chúng ta đang sống trong một xã hội mà thanh niên ngày càng trở nên cô độc và chỉ muốn nhốt mình sau giờ làm việc. Nếu còn lăng xê cái thứ 'tình bạn không cần đáp lại' này thì chẳng phải những người trẻ có thể giảm khả năng tương tác với người khác và càng gặp khó khăn trong giao tiếp xã hội đó sao?".
"Tôi cảm thấy tình bạn cần được đáp lại và tương tác thường xuyên. Khi bạn muốn làm quen với người nào đó, mọi giao tiếp và hành động đều phải thực hiện hai chiều. Tôi không tin rằng nếu bạn bị ai đó phớt lờ trong một thời gian dài mà vẫn có thể tin vào khái niệm tình bạn cả".
Nhưng đồng thời, có không ít người giống đôi bạn người trong nước, người ngoài nước hay cặp đồng nghiệp cũ kể trên, tình bạn của họ vẫn tốt đẹp bất chấp thời gian, không gian, bất chấp luôn cả việc không thể giao lưu, tương tác thường xuyên.
Còn bạn, bạn nghĩ sao về xu hướng tình bạn mới này?