Trong báo cáo ngày 23/7, hãng CNBC (Mỹ) nhận định chính phủ Việt Nam đã có hành động sớm quyết liệt để ngăn chặn sự lây lan của virus corona chủng mới (SARS-Cov-2) và nhiều người hiện đánh giá những nỗ lực này là thành công, với nhiều điểm sáng được ghi nhận trong công tác phòng chống đại dịch.
Khả năng truy tìm lịch sử tiếp xúc
Trường hợp nhiễm Covid-19 đầu tiên ở Việt Nam được ghi nhận vào cuối tháng 1 và liên quan đến một người đàn ông và con trai đến từ Vũ Hán, Trung Quốc. Một tuần sau, chính phủ đã triển khai chương trình huy động mọi nguồn lực của xã hội mà nhiều người tin rằng Việt Nam đã luôn trong trạng thái chuẩn bị kể từ trải qua đại dịch SARS năm 2003.
Những người đã xét nghiệm Covid-19 dương tính và những người tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân đều được đưa vào trung tâm cách ly trong 14 ngày.
Hoạt động truy tìm lịch sử tiếp xúc, xây dựng bởi đội ngũ các nhà nghiên cứu từ đơn vị nghiên cứu lâm sàng của Đại học Oxford tại Việt Nam, được chia thành ba cấp độ riêng biệt. Những người tiếp xúc gần với những người tiếp xúc trực tiếp với người được xác định bị nhiễm Covid-19 sẽ cách ly tại nhà.
Quy trình kiểm dịch nghiêm ngặt
Tiến sĩ Julien Pham, bác sĩ người Mỹ gốc Việt và nhà đầu tư sống ở Boston, nhớ lại cảm giác e ngại khi cha anh tuyên bố sẽ trở về Việt Nam để đi lễ chùa vào đầu tháng 3. Cha của bác sĩ Julien cũng là một bác sĩ, đã bay từ Pháp về Việt Nam để tham gia với một nhóm đi lễ chùa hơn 30 người.
Gần như ngay lập tức, chính quyền địa phương đã triển khai các hoạt động khoanh vùng. Đến giữa tháng 3, bất cứ ai nhập cảnh vào Việt Nam đều được đưa tới một trung tâm kiểm dịch để cách ly trong 2 tuần.
Một khu phố thu hút giới trẻ ở Hà Nội đóng cửa để phòng chống dịch Covid-19, ngày 26/3/2020 (Ảnh: Linh Pham/Getty Images)
Năng lực xét nghiệm
Ngay khi xảy ra đại dịch Covid-19, Việt Nam kêu gọi các công ty thiết bị y tế trong nước đẩy mạnh chương trình xét nghiệm. Đến tháng 4, hàng trăm nghìn xét nghiệm đã được thực hiện.
Vào thời điểm đó, đối với mỗi trường hợp được xác nhận nhiễm bệnh, chính phủ Việt Nam đã xét nghiệm gần 800 người. Đây là tỉ lệ cao nhất thế giới.
Theo dữ liệu do hãng Reuters tổng hợp, khu vực có tỉ lệ xét nghiệm cao tiếp theo, là đảo Đài Loan với tỉ lệ 1/400.
Theo một báo cáo nghiên cứu, Việt Nam đã tăng số lượng địa điểm xét nghiệm trên toàn quốc từ 2 vào cuối tháng 1 lên đến 120 địa điểm vào tháng 5.
Thực hiện sớm các biện pháp giãn cách
CNBC chỉ ra, Việt Nam hiểu rõ tầm quan trọng của việc kiểm soát sớm dịch bệnh. Các trường học đã đóng cửa từ kỳ nghỉ Tết Nguyên đán vào cuối tháng 1 cho đến giữa tháng 5. Ngay từ đầu, nhà chức trách Việt Nam đã áp dụng những hạn chế đi lại.
Các chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc đã bị đình chỉ vào tháng 2. Chính phủ đã áp dụng tình trạng giãn cách xã hội trong 2 tuần từ ngày 1/4. Ở một số khu vực, việc phong tỏa được áp dụng trong một thời gian dài hơn.
Ông Christian Lam Pham, phó tổng giám đốc của Tập đoàn Dacotex, công ty may mặc quốc tế có showroom và nhà máy sản xuất tại Việt Nam cho biết, "Mọi người đều tuân thủ nghiêm túc lệnh giãn cách xã hội".
Gửi cảnh báo bằng tin nhắn điện thoại
Việt Nam liên tục nhắc nhở công dân đeo khẩu trang, rửa tay và thực hiện giãn cách xã hội. Bộ Y tế thậm chí còn sản xuất một video ca nhạc rất dễ thuộc và dễ hát về các bước mà mọi người có thể thực hiện để tránh bị nhiễm virus corona.
"Bạn nhận được tin nhắn thường xuyên trong thời gian giãn cách xã hội để nhắc nhở bạn ở trong nhà," theo ông Stephen Turban, cựu chuyên gia tư vấn của McKinsey và gần đây đã chuyển đến sinh sống tại Việt Nam.
"Khi gọi điện thoại cho người khác, bạn nghe thấy nhạc chuông có giọng nữ nhắc bạn đeo khẩu trang".
Đối với ông Turban, người đã chuyển đến sống Việt Nam từ San Francisco (Mỹ), các hướng dẫn phòng dịch rất rõ ràng nên ông không thấy người dân nào không thực hiện.
"Truyền thông liên tục nhắc nhở về vai trò cá nhân trong xã hội," ông Turban nói, cho biết mọi người vẫn đeo khẩu trang ở nơi công cộng ngay cả khi đất nước đã mở cửa trở lại, phần lớn là do thói quen nhưng cũng có cảm giác trách nhiệm xã hội.
Lực lượng chức năng phun thuốc khử khuẩn cho các phương tiện ở tỉnh Thái Nguyên, ngày 7/2/2020 (Ảnh: Kham/Reuters)
Trách nhiệm cộng đồng
Khi bệnh nhân số 91 - một phi công người Anh của hãng Vietnam Airlines - xét nghiệm Covid-19 dương tính vào giữa tháng 3, sức khỏe của ông nhanh chóng chuyển biến xấu. Các bác sĩ kết luận rằng con đường duy nhất về phía trước cho bệnh nhân số 91 sẽ là cần ghép phổi.
Theo truyền thông trong nước, 26 người Việt Nam đã xung phong hiến một phần phổi của mình cho người phi công ngoại quốc. Không ai trong số những người này có mối quan hệ với bệnh nhân.
Theo hãng tin BBC, phi công người Anh hiện đã trở về nước sau nhiều tháng sống bằng máy thở.
"Ở Việt Nam có một khái niệm mang ý nghĩa là ý thức cộng đồng," ông Stephen Turban nói. "Người Việt Nam có một ý thức mạnh mẽ rằng mọi người đều có trách nhiệm chung với cộng đồng."
Các quy định tại bệnh viện nhằm giảm nguy cơ nhiễm trùng
Vào giữa tháng 2, Bộ Y tế đã tổng hợp một tài liệu cho các bệnh viện để hướng dẫn quá trình sàng lọc, nhập viện và cách ly các trường hợp nhiễm hoặc nghi nhiễm Covid-19.
Các bệnh viện cũng khuyến khích mạnh mẽ việc sử dụng các thiết bị bảo vệ cá nhân và thiết lập các quy định khử trùng bề mặt và các vật tư y tế. Kể từ sau dịch SARS, Việt Nam đã đầu tư rất nhiều nguồn lực vào vấn đề kiểm soát nhiễm trùng bệnh viện.
Khi Dang vận chuyển đồ tiếp tế cho một bệnh viện hàng đầu ở Việt Nam vào thời điểm đỉnh dịch, cô nhớ lại các quy định nghiêm ngặt được yêu cầu tuân thủ.
"Khi chúng tôi thực hiện việc giao hàng ở Hà Nội, tôi nhớ mình đã khử trùng 3 vòng chỉ để đi qua cửa," CNBC dẫn lời Dang. "Thậm chí còn có một người bảo vệ đi cùng tôi để chắc chắn rằng tôi sẽ đi thẳng đến nơi cần đến."
Việt Nam đạt điểm tổng thể như thế nào: 9/10
CNNC cho biết đã tham khảo ý kiến các chuyên gia về điểm số dành cho Việt Nam theo thang điểm 10, trong đó 1 là cực kỳ kém và 10 là lý tưởng. Những người được hỏi đã cho điểm trung bình là 9.
"Trong bối cảnh như vậy, Việt Nam đã hành động xuất sắc," ông Turban bình luận.
Mời độc giả theo dõi chúng tôi trên MXH Lotus