Việc sử dụng thiết bị điện tử không còn quá xa lạ trong thời đại hiện nay. Tuy nhiên, vào thời gian này, khi công nghệ trở thành một phần không thể thiếu, nó trở thành nơi để con người giao tiếp với bên ngoài. Cũng vì thế, dù các thành viên trong gia đình dành thời gian cả ngày với nhau, họ vẫn trở nên rất xa cách.
Để hiểu rõ hơn những ảnh hưởng đến trẻ em, tờ The Verge đã phỏng vấn Lloyda Williamson - một chuyên gia tâm lý trẻ em và là chủ tịch của khoa tâm thần học và khoa học hành vi tại trường cao đẳng y tế Meharry.
- Những số liệu gần đây chỉ ra: Phần lớn trẻ em từ 6 đến 12 tuổi đang dành 50% thời gian một ngày để ngồi trước màn hình điện tử trong những ngày đại dịch bùng nổ này. Việc đó sẽ có những tác động gì đến sự phát triển và sức khỏe tinh thần của bọn trẻ?
- Vấn đề này gây khá nhiều tranh cãi. Một mặt, bộ giáo dục đang khuyến khích sử dụng internet để học tập, rèn luyện kỹ năng, cung cấp cho học sinh kiến thức các môn học và chuẩn bị cho những kỳ thi sắp tới.
Mặt khác, như mọi người dễ dàng thấy, đó là mối lo cho sức khỏe khi không biết sử dụng thiết bị đúng cách. Vấn đề xã hội gây ra từ thế giới ảo, có thể lấy ví dụ luôn là "cyberbullying"- bắt nạt qua mạng cũng khiến các bậc phụ huynh lo ngại.
Qua thế giới ảo, tâm trạng, cảm xúc của con người sẽ bị tác động và có thể gây ra các vấn đề tâm lý như tự ti, trầm cảm… khi tiếp cận những nội dung không phù hợp.
Tần suất tiếp xúc với internet tăng lên cũng đồng nghĩa thời gian cho các hoạt động thể chất bị hạn chế, mức độ tập trung của nhận thức cũng giảm đi rõ rệt.
Nhưng công nghệ kỹ thuật số có nhiều nền tảng và các loại phương tiện khác nhau. Và những vấn đề chúng ta đang phải đối mặt là rất mới.
Những gì chúng ta hiện biết về tác động của thiết bị điện tử, chủ yếu được nghiên cứu đối với tivi. Trong khi đó, tivi rất khác biệt với những nền tảng mà ở đó mọi người có thể tương tác, giao lưu với nhau.
Nên câu trả lời của tôi với câu hỏi này là chúng ta vẫn chưa thật sự có thể biết chắc tác động của công nghệ lên trẻ em trong giai đoạn này, bởi chúng ta chưa có đủ bằng chứng, số liệu và thời gian để nghiên cứu.
Tần suất tiếp xúc với internet tăng lên cũng đồng nghĩa thời gian cho các hoạt động thể chất bị hạn chế, mức độ tập trung của nhận thức cũng giảm đi rõ rệt.
- Người lớn nên làm gì để ngăn chặn những ảnh hưởng xấu có thể xảy ra?
- Một trong những điều tôi cho rằng rất quan trọng khi tất cả thành viên đều đang ở nhà, là cách người lớn sử dụng đồ công nghệ, phương tiện truyền thông.
Mọi người hay quên rằng cha mẹ là tấm gương để con cái noi theo, lũ trẻ đang quan sát hành vi của họ. Chúng có thể thấy người lớn, cha mẹ dành bao nhiêu thời gian để lên mạng, đăng facebook, xem youtube… và bắt chước thói quen đó.
Nhiều lúc, hãy tắt hết các thiết bị và làm nhiều thứ khác sẽ có ích hơn là luôn cập nhật tin tức mới nhất.
- Và nên nói chuyện với con cái như thế nào về tình hình bệnh dịch?
- Là người lớn, hãy luôn chú ý đến bọn trẻ đang trải qua những gì trong thời gian căng thẳng này. Chúng chắn chắn ý thức được những khủng hoảng thế giới đang phải đối mặt. Nhiều trẻ vị thành niên cố kháng lại việc ở nhà vì chúng muốn gặp mặt đi chơi với bạn bè. Khi những cuộc vui chơi phải tạm hoãn, phần lớn sẽ cảm thấy buồn bực, khó chịu, chân tay như bị bó buộc.
Với những đứa trẻ nhỏ hơn, đây là cơ hội tốt để nói chuyện về những gì đang diễn ra. Hãy lắng nghe, cho con trẻ có cơ hội được nói ra cảm xúc bản thân, chúng nhớ trường lớp, bạn bè như thế nào, chúng đang cảm thấy ra sao…
Tôi cho rằng nên nói thật về tình hình hiện nay để nâng cao nhận thức cho lũ trẻ. Có thể vài người sẽ nói: "Nói với bọn trẻ rằng có nhiều người đã chết vì virut corona ư?". Nhưng chúng ta cần có những buổi nói chuyện nghiêm túc với con trẻ về vấn đề này, như phải giữ khoảng cách an toàn với mọi người, không nói chuyện với người lạ và nhớ rửa tay thường xuyên, tại sao có nhiều người mắc bệnh rồi ốm nặng và con số thương vong ngày càng cao… Tất cả để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của chúng.
Là bố mẹ, ai cũng muốn biết đâu là dấu hiện thể hiện con cái mình có ổn hay không. Hãy chú ý đến hành vi, thái độ của lũ trẻ, sự thay đổi trong cách nói chuyện, tính cách của chúng. Nếu sự thay đổi ấy có chiều hướng tiêu cực, có thể bố mẹ cần điều chỉnh ngay hoặc đưa con em đến các phòng khám tư vấn tâm lý.
- Các trường học hiện đã đóng cửa, vậy các lớp học trực tuyến sẽ ảnh hưởng đến thói quen học tập của học sinh, sinh viên như thế nào?
- Chúng ta có nhiều thông tin của sinh viên các trường đại học, cao đẳng hơn là các bậc học bên dưới. Tôi cho rằng đây là một cuộc thử nghiệm quy mô lớn.
Đây là thử thách với những người thuộc ngành giáo dục, bởi họ phải làm quen với phương thức giảng dạy mới. Mỗi đứa trẻ có một cách học khác nhau, có khả năng tiếp cận, xử lý thông tin và tính tự lập ở mức độ khác nhau.
Có rất nhiều yếu tố tác động để xem xét mọi người sẽ phản ứng ra sao, tích cực hay tiêu cực về phương pháp tạm thời này. Bố mẹ sẽ là những người theo dõi sát sao và giúp đỡ con em mình.
Là bố mẹ, ai cũng muốn biết đâu là dấu hiện thể hiện con cái mình có ổn hay không. Hãy chú ý đến hành vi, thái độ của lũ trẻ, sự thay đổi trong cách nói chuyện, tính cách của chúng. Nếu sự thay đổi ấy có chiều hướng tiêu cực, có thể bố mẹ cần điều chỉnh ngay hoặc đưa con em đến các phòng khám tư vấn tâm lý.
- Trước khi COVID-19 bùng nổ, nhiều bậc phụ huynh đã cảm thấy khó khăn khi kiểm soát thời gian sử dụng internet của con cái. Vậy đó có phải điều tốt hay không khi giờ đây công nghệ là nơi mọi người có thể kết nối với thế giới bên ngoài, đặc biệt với trẻ em?
- Tôi không muốn đưa ra câu trả lời hoặc có hoặc không. Bởi internet giờ đây là thứ không thể thiếu trong cuộc sống. Cái chúng ta đang tìm kiếm là sự cân bằng, để vừa có thể học tập, vui chơi và kết nối với nhau. Thi thoảng, hãy gạt các thiết bị điện tử, công việc sang một bên và dành thời gian cho gia đình. Cùng nhau nấu nướng, dọn dẹp, vẽ tranh, làm vườn,…
Rất nhiều hoạt động, phần mềm bạn có thể sử dụng. Cái chính là điều gì mang lại cảm giác yên bình, vui vẻ thay vì tập trung vào nhiều thứ mang lại sự căng thẳng, mệt mỏi.
* Theo The Verge