Nhìn trên hoạt động toàn ngành xe thế giới, có thể thấy rõ ràng số đông các hãng xe đã và đang có các kế hoạch chuyển từ các mẫu xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang các mẫu xe không phát thải, đa phần là các mẫu xe chạy điện. Tại Việt Nam, số lượng các mẫu xe thuần điện đã và sắp được bán có thể đếm được bằng đầu ngón tay, cho thấy một sự e dè nhất định tại cán cân cung - cầu.
Không chỉ tại Việt Nam, tại những thị trường lớn như Trung Quốc hay Mỹ thì việc chuyển đổi lựa chọn tiêu dùng vẫn còn phụ thuộc nhiều vào chính sách quốc gia. Ví dụ như tại Trung Quốc, sau một thời gian dừng hỗ trợ giá xe điện, doanh số đã sụt giảm mạnh khiến chính quyền lại tiếp tục hỗ trợ. Để thúc đẩy quá trình chuyển đổi xe điện, Autolist (tổ chức nghiên cứu giúp người dùng có quyết định mua sắm ô tô dễ dàng hơn) đã chức khảo sát và tìm hiểu lý do vì sao người dùng vẫn còn thụ động với xe điện.
3 VẤN ĐỀ CỐ CƯ NƠI NGƯỜI DÙNG
Theo xếp hạng của tạp chí Auto Express, Mercedes EQS phiên bản 450 là mẫu xe điện có cự ly di chuyển mỗi lần sạc lớn nhất, lên tới 780km.
Kết quả khảo sát của Autolist mới được đăng tải cách đây chưa lâu, đã chỉ ra những điểm đáng lo và đáng mừng với các nhà sản xuất xe điện. Đầu tiên, tin tốt là Cự ly di chuyển đã không còn là mối lo ngại hàng đầu của người tiêu dùng; nhưng tin không lành là Cự ly di chuyển đã nhường vị trí đầu bảng cho yếu tố Giá thành. Theo thông tin của Autolist, tổ chức đã khảo sát hơn 1.300 người, tổ chức khảo sát thường niên từ 2019.
Kết quả khảo sát của năm nay cho thấy rằng có 48% người được hỏi lo ngại vấn đề Giá thành của xe điện khi giá xe vẫn vượt mức chi tiêu phổ thông, 44% tỏ ra dè dặt về Cự ly di chuyển của xe điện, 36% chưa thấy an tâm về Phân bố của trạm sạc xe điện.
Bình luận về kết quả này, ông Corey Lydstone, Chủ tịch và Giám đốc Điều hành của Autolist, cho biết: "Đây vẫn là 3 yếu tố lo ngại nhất mà người dùng phản ánh vào năm 2019 và năm 2021 vừa rồi. Dù doanh số xe điện đang chậm rãi cải thiện với các mẫu xe hấp dẫn hơn, nhưng suy nghĩ của người dùng về xe điện thì vẫn giữ nguyên."
GIÁ XĂNG CAO CÓ KHIẾN NGƯỜI DÙNG NGHĨ ĐẾN XE ĐIỆN?
Một số thị trường trên thế giới có các khoản ưu đãi về thuế dành riêng cho xe điện.
Tại một số thị trường trên thế giới, xe điện thường nhận được khoản ưu đãi về thuế từ chính phủ; tuy nhiên, theo kết quả của Autolist thì chi phí bỏ ra để sở hữu vẫn ở mức cao đang là nguyên nhân khiến hàng đầu khiến khách hàng chưa đến gần xe điện.
Mặc dù xe điện có chi phí sử dụng thấp hơn so với xe sử dụng xăng dầu, nhưng vẫn có tới 28% người tham gia khảo sát cho rằng họ không sẵn lòng dốc thêm hầu bao để mua một mẫu xe điện thay vì một mẫu xe xăng tương đồng về tính năng và vận hành.
Khảo sát cho thấy giá xăng không tác động tới quyết định mua xe của một bộ phận người được hỏi. Ảnh: Optiwatt
Ngay cả khi đang đứng giữa "bão" tăng giá nhiên liệu thì đây cũng chưa hẳn là yếu tố khiến người dùng ưu tiên xe điện hơn. Khi được hỏi giá xăng tăng đến mức bao nhiêu thì sẽ khiến họ suy nghĩ việc mua xe điện, 21% người được hỏi trả lời rằng giá xăng không ảnh hưởng tới quyết định của họ, 12% trả lời rằng 6 USD/gallon*, khoảng 7% đến 9% cho rằng giá mỗi gallon từ 5 USD đến 10 USD sẽ khiến họ suy nghĩ.
Ngoài Autolist, KBB và CarMax cũng đã có những nghiên cứu tương tự về tác động của giá xăng dầu lên quyết định mua sắm của người tiêu dùng. Theo đó, báo cáo của KBB có một đoạn nêu rằng "giá xăng tăng lên từ tháng 3 đã khiến cứ 4 người thì có 1 người cân nhắc đến xe điện**". CarMax thì cho biết rằng lượt tìm kiếm và đăng ký lái thử xe điện đã tăng mạnh, trùng vào khoảng thời gian giá xăng tăng lên.
*1 gallon = 3,78 lít
**Xe điện: Bao gồm cả các mẫu xe thuần điện và các mẫu xe lai điện.
CẦN NHIỀU XE ĐIỆN HƠN
Chevrolet Silverado EV là cái tên mới nhất tham gia vào thị trường bán tải chạy điện.
Khảo sát của Autolist cũng cho thấy một số điểm đáng mừng khi có một vấn đề của xe điện đang từ từ được giải quyết. Cụ thể, có 11% người dùng cho rằng "chưa có mẫu xe phù hợp về phân khúc và dòng xe".
Nói riêng tại thị trường Mỹ, xe bán tải và SUV luôn là những lựa chọn hàng đầu của người dùng Mỹ và các hãng xe đang cố gắng lấp đầy khoảng trống tại phân khúc và dòng xe này, trong đó không thể không kể tới VinFast VF9 sắp được bán ra tại Mỹ, khi đây là một trong những mẫu SUV thuần điện hạng E 7 chỗ hiếm hoi trên thị trường.
Dàn bán tải điện Ford F-150 Lightning nằm chờ ở đường thử Dearborn, bang Michigan, Mỹ vì thiếu linh kiện. Ảnh: Forum Lightnight Owners
Ngoài ra, một vấn đề khác cũng sẽ được giải quyết trong tương lai khi 6% người được hỏi cho rằng nguồn cung xe điện còn nhỏ - một phần do tác động của cuộc khủng hoảng linh kiện toàn cầu.
Một vấn đề đáng nói hơn là có tới 23% người được hỏi nói rằng họ không biết đủ nhiều về xe điện, nên họ quyết định không mua. Một khảo sát khác của CarMax cũng chỉ ra vấn đề tương tự, khi thấy "có tới 65% người được hỏi sẽ cân nhắc mua xe điện nếu có chính sách đổi trả trong vòng 30 ngày, trong trường hợp họ không thấy thích chiếc xe".