Tại World Cup 2022, chỉ 58% trên tổng số 31 cú sút luân lưu mang đến bàn thắng cho đội bóng. Trong khi đó, có tới 13 cú sút hỏng trên chấm phạt đền, chiếm tỷ lệ 42%, cao nhất kể từ năm 1966.
Đá luân lưu càng lâu, áp lực càng nặng
Trước trận tứ kết ở Qatar, 42% số quả phạt đền không đi vào lưới, đây là một tỷ lệ đáng kinh ngạc. Điều này khiến những người trong cuộc cũng như fan hâm mộ phải đặt ra câu hỏi: Có phải khả năng sút phạt đền của cầu thủ kém đi, hay trình độ của thủ môn đã vươn lên một tầm cao khác?
Tỷ lệ cản phá các quả phạt đền ở World Cup từ năm 1966 đến 2018 là 17%. Tuy nhiên, tỷ lệ này đã tăng hơn gấp đôi, lên 35% ở Qatar (Ảnh: AFP)
Trong khi lời giải cho câu hỏi khó này vẫn đang là một ẩn số thì có một sự thật mà ai cũng phải thừa nhận đó là các huấn luyện viên (HLV) đã chú trọng đến tình huống đá phạt đền nhiều hơn.
Huấn luyện viên Luis Enrique của tuyển Tây Ban Nha đã yêu cầu các học trò thực hiện 1.000 quả đá phạt đền trong năm qua. "Tôi không nghĩ đá luân lưu chỉ là một trò may rủi. Nó cần những kỹ năng cụ thể và nếu cầu thủ luyện tập thường xuyên, kỹ năng đó sẽ được cải thiện dần", ông tuyên bố.
Huấn luyện viên Gareth Southgate của Đội tuyển Anh thậm chí đã tìm tới đội khúc côn cầu của quốc gia này để học hỏi phương pháp giành chiến thắng trong loạt đấu. Ông nghiên cứu từ dáng chạy đà, tới xác suất một cầu thủ thường sút thành công penalty ở loạt sút thứ mấy cũng như sử dụng chiến thuật tư vấn tâm lý 1-1 cho các cầu thủ.
Dẫu vậy, không có một bài tập nào có thể tương xứng với trải nghiệm thực tế trên sân vận động, nơi cầu thủ phải đối mặt với những tiếng huýt sáo, la ó từ khán đài và áp lực từ việc phải sút vào gôn.
Khi Nhật Bản sút thua trong loạt luân lưu, các chuyên gia đã chỉ ra sự thiếu kinh nghiệm của họ. Tuy nhiên, không chỉ các cầu thủ Nhật Bản, ngay cả những chân sút lão luyện như Robert Lewandowski hay Lionel Messi cũng đều đã bỏ lỡ cơ hội ở World Cup năm nay.
Ghi nhận tại các kỳ World Cup cho thấy, áp lực càng tăng khi loạt đá luân lưu diễn ra càng lâu. Thống kê trung bình tại các kỳ World Cup cho thấy, quả đá phạt đền đầu tiên của các đội có tỷ lệ thành công 75%, nhưng sẽ giảm xuống chỉ còn 64% cho quả đá thứ tư của họ.
Thủ môn ngày càng cải thiện khả năng bắt phạt đền
Theo một nghiên cứu của Daily Mail, các thủ môn qua thời gian ngày càng cải thiện khả năng bắt phạt đền.
Các tình huống đá ở chấm 11m ngày nay thường đi theo xu hướng là cầu thủ đợi thủ môn chuyển động trước rồi mới sút ngược về phía còn lại. Dựa trên điều này, các thủ môn thường có xu hướng đợi đối thủ ra chân, rồi mới đổ người cản phá bóng.
(Ảnh: AP Photo/Frank Augstein)
Bất chấp yêu cầu buộc rằng các thủ môn phải để giữ chân trên vạch vôi khi đối mặt với những quả 11 mét, tỷ lệ thủ môn cản phá thành công tại World Cup 2022 là khá đáng nể 35%, cao hơn gấp đôi những kỳ World Cup trước đây.
Geir Jordet, Giáo sư của Trường Đại học Khoa học Thể Thao Na Uy, đã đưa ra một số lời khuyên để các cầu thủ thực hiện 11m tốt hơn. Theo ông, các cầu thủ nên thực hiện nhưng pha dứt điểm mạnh lên góc cao khung thành. Một thống kê cho rằng, những quả phạt đền bị bỏ lỡ ở Qatar đều là những cú sút chìm và bóng đi thiếu lực.
Cũng theo Giáo sư, cầu thủ không vội vàng thực hiện quả phạt đền sau khi trọng tài thổi còi mà hãy đợi khoảng từ 10 đến 15 giây để bình tĩnh, khi đó tỉ lệ thành công sẽ cao hơn.
"Khoảnh khắc quyết định nên đến sau từ 10-15 giây. Đừng để thủ môn làm bạn phân tâm, hãy tập trung bình tĩnh. Đó không phải là một cuộc đua. Tiếng còi của trọng tài không phải là tiếng súng hiệu lệnh bắt đầu", ông nói.