Vì là thiên tài nổi tiếng thế giới, bộ não (theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng) của Albert Einstein đã trở thành vật được nhiều người thèm muốn - ngay cả sau khi ông qua đời. Trong vòng vài giờ sau cái chết của Albert Einstein vào ngày 18 tháng 4 năm 1955, một cuộc khám nghiệm tử thi đã được tiến hành. Thế nhưng bác sĩ chịu trách nhiệm khám nghiệm tử thi đã bí mật tách riêng bộ não của Albert Einstein ra khỏi cơ thể, rồi mang về nhà mình mà không có sự cho phép của gia đình Einstein.
Sau khi biết được sự việc, người con trai tên Hans của Einstein ban đầu đã rất tức giận, thế nhưng sau đó ông đã cho phép bác sĩ, một người tên là Thomas Harvey, đưa bộ não của cha mình cho các nhà nghiên cứu muốn để xác định xem liệu bộ óc của một thiên tài vật lý có có những khác biệt gì so với người thường và “làm sáng tỏ một trong những bí ẩn lớn nhất thời đại - bí quyết tạo nên các thiên tài”.
Bộ não của Albert Einstein đã bị Thomas Harvey đánh cắp
Sinh ngày 14 tháng 3 năm 1879, tại Ulm, Đức, Albert Einstein đã để lại một di sản khổng lồ cho nhân loại, và ông cũng làm được những điều phi thường, từ việc kết bạn với Charlie Chaplin và thoát khỏi Đức Quốc xã đến việc xác định lại nghiên cứu vật lý.
Được cả thế giới kính trọng với bộ óc thiên tài của mình, nhiều người trong cộng đồng khoa học đã đưa ra giả thuyết rằng bộ não của ông có thể được cấu tạo khác với người bình thường. Vì vậy, khi ông qua đời ở tuổi 76 vì vỡ động mạch chủ ở bệnh viện Princeton, não của ông ngay lập tức được Thomas Harvey lấy ra khỏi cơ thể.
Theo Carolyn Abraham, người từng gặp Harvey và là tác giả cuốn Possessing Genius: The Bizarre Odyssey of Einstein’s Brain, "Tôi nghĩ Harvey mong muốn tạo dựng được tên tuổi trong ngành y theo cách mà ông ấy đã không thể làm trước đây. Và rồi một ngày nọ, ông ấy đi làm và phát hiện Albert Einstein đang nằm trên bàn giải phẫu".
Nhưng trên thực tế, Harvey không chỉ đánh cắp bộ não của Albert Einstein mà còn lấy đi cả đôi mắt và sau đó ông ta đưa lại cho bác sĩ nhãn khoa của Einstein.
Thi hài của Einstein được đưa lên xe tang ở Princeton, New Jersey vào ngày 18 tháng 4 năm 1955.
Phần còn lại của thi thể Einstein được hỏa táng tại Trenton, New Jersey, vào ngày 20 tháng 4, lúc đó con trai ông, Hans Albert Einstein đã biết được những gì Harvey đã làm. Nhưng cuối cùng, ông cũng đồng ý để não của cha mình có thể được nghiên cứu, nhưng chỉ với điều kiện là những nghiên cứu đó phải được công bố trên các tạp chí khoa học có uy tín.
Harvey tiếp tục ghi chép tỉ mỉ và chụp ảnh não bộ của Einstein. Bộ não này nặng 1.230 gram, nhẹ hơn mức trung bình của bộ não ở những người đàn ông cùng độ tuổi Einstein. Sau đó, Harveyđã chia bộ não thành 240 phần, Harvey nhấn mạnh rằng mục tiêu của ông khi làm như vậy hoàn toàn là vì khoa học. Ông còn gửi vài tiêu bản cho các nhà nghiên cứu khác, một trong số đó được tặng cho cháu gái của Einstein vào thập niên 90, dù bà đã từ chối.
Tuy nhiên, sau quá nhiều tranh cãi, nỗi ám ảnh của Harvey với bộ não của Albert Einstein không chỉ khiến ông ta mất việc làm tại Princeton mà còn khiến cho ông ta mất cả giấy phép y tế cũng như khiến cho cuộc hôn nhân của ông phải đổ vỡ.
Steven Levy - một nhà báo từng đến nhà Harvey - đã miêu tả các tiêu bản não: "Một vật nhăn nheo màu đất nung, có hình dạng như vỏ ốc xà cừ. Nó có kích thước bằng nắm tay màu xám nhạt với những đường gân rõ và thẳng hàng. Trong một hũ khác, những sợi màu hồng trắng phồng ra như những sợi chỉ nha khoa".
Bộ não của Albert Einstein có thực sự khác với não bình thường không?
Tiến sĩ Thomas Harvey trình bày chi tiết việc khám nghiệm tử thi Albert Einstein cho các phóng viên tại Bệnh viện Princeton.
Được công bố trên tạp chí Experimental Neurology vào năm 1985, nghiên cứu đầu tiên về bộ não bị đánh cắp của Albert Einstein đã tiết lộ rằng nó thực sự có vẻ ngoài khác biệt so với bộ não bình thường.
Theo báo cáo, thiên tài này có số lượng tế bào thần kinh đệm trên mức trung bình, đặc biệt phần não bên trái của Einstein có số tế bào thần kinh đệm nhiều hơn 73% so với não bình thường. Tế bào thần kinh đệm cố định noron thần kinh, giúp cung cấp nhiều oxy và dinh dưỡng hơn.
Một nghiên cứu tiếp theo của Đại học Alabama tại Birmingham vào năm 1996 khẳng định rằng những tế bào thần kinh trong não của Einstein được liên kết với nhau chặt chẽ hơn bình thường và do đó nó có thể xử lý thông tin nhanh hơn và mạnh hơn bình thường.
Ba năm sau, một nghiên cứu thứ ba về các bức ảnh của Harvey cho thấy rằng phần não phụ trách khả năng nhận thức không gian và tính toán - rộng hơn và được tích hợp tốt hơn so với bình thường.
Và gần đây hơn, một nghiên cứu năm 2012 tuyên bố rằng não của Einstein có thêm một rãnh ở thùy giữa trán, một khu vực liên quan đến việc lập kế hoạch và trí nhớ. Hầu hết mọi người chỉ có 3 vạch, nhưng Einstein lại có đến 4.
Thomas Harvey với một phần não của Einstein ở Kansas vào năm 1994.
Nhờ Harvey, nhân loại đã có cơ hội được tìm hiểu về bộ não thiên tài của Albert Einstein. Tuy nhiên, việc sở hữu bộ não này đã khiến cuộc đời ông đảo lộn hoàn toàn.Trước khi qua đời vào năm 2007, Thomas Harvey đã hiến tặng phần não còn lại của Einstein cho Bảo tàng Y tế và Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ.