Gia tăng tình trạng người trẻ dùng thuốc lá thế hệ mới
Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục quản lý Khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá cho biết, hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh không lây nhiễm như: ung thư, tim mạch.
Bên cạnh thuốc lá truyền thống thì tình trạng hút thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung) đang có xu hướng gia tăng ở nhóm trẻ tuổi.
Thời gian gần đây, các cơ sở khám, chữa bệnh đã tiếp nhận nhiều trường hợp các em học sinh phải cấp cứu vì bị ngộ độc nicotine và các dung dịch có trong sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
"Ngoài các tác hại giống như thuốc lá điếu thông thường, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng còn có nguy cơ làm phát sinh các tệ nạn xã hội chẳng hạn như sử dụng ma túy và các chất gây nghiện khác", ông Khuê nói.
GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, những năm gần đây xuất hiện các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha. Các sản phẩm này hiện nay chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại thị trường trong nước. Tuy nhiên, việc mua bán, quảng cáo đang diễn ra phổ biến, đặc biệt trên môi trường mạng internet.
Việc sử dụng thuốc lá điện tử đang có xu hướng gia tăng nhanh tại nước ta, đặc biệt trong lứa tuổi học sinh. Tình hình vi phạm pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL) còn diễn ra tương đối phổ biến, điển hình là tình trạng vi phạm quy định cấm quảng cáo, khuyến mại các sản phẩm thuốc lá còn cao.
Trước những mối nguy hại từ thuốc lá, từ năm 2012 Quốc hội đã thông qua Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, tiếp đó Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 229/QĐ-TTg về phê duyệt Chiến lược quốc gia PCTH thuốc lá đến năm 2020".
Từ bỏ thuốc lá để bảo vệ sức khoẻ, ảnh ST
Theo đó, Chiến lược đã phê duyệt các mục tiêu và giải pháp cụ thể, thiết thực, đồng thời xác định rõ ưu tiên và định hướng của chương trình phòng, chống tác hại thuốc lá tại Việt Nam trong giai đoạn 2013-2020.
Sau gần 10 năm triển khai thực hiện Luật và Chiến lược quốc PCTH thuốc lá giai đoạn 2013-2020, với sự quan tâm, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Bộ Y tế đã phối hợp với các bộ ngành, các tổ chức Chính trị - xã hội, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đã tích cực tổ chức thực hiện và đạt được một số kết quả đáng ghi nhận.
So với năm 2015, tỷ lệ nam giới hút thuốc năm 2020 giảm từ 45,3% xuống 42,3%. Đặc biệt tỷ lệ hút thuốc thụ động cũng giảm đáng kể tại các địa điểm như: nơi làm việc, cơ sở giáo dục, trên phương tiện giao thông công cộng và khu vực trong nhà. Tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở lứa tuổi học sinh 13-15 tuổi giảm từ 2,5% năm 2014 xuống 1,9% năm 2022.
Chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030 đặt mục tiêu chung là: "giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá, tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá nhằm giảm bệnh tật và tử vong do sử dụng các sản phẩm thuốc lá gây ra". Các mục tiêu cụ thể được xây dựng để phù hợp với các giai đoạn thực hiện Chiến lược. Theo đó, chúng ta phấn đấu đến năm 2030 đạt được mục tiêu như sau:
- Giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá trong nhóm nam từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 36%; nhóm nữ từ 15 tuổi trở lên xuống dưới 1%;
- Giảm tỷ lệ tiếp xúc thụ động với khói thuốc lá: tại nơi làm việc xuống dưới 25%; tại nhà hàng xuống dưới 65%; tại quán bar, cà phê xuống dưới 70%, tại khách sạn xuống dưới 50%;
- Tiếp tục ngăn ngừa việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng.
Để đạt được các mục tiêu trên, GS.TS Trần Văn Thuấn đề nghị các Bộ, ngành, các tổ chức chính trị xã hội cần phối hợp và quyết tâm thực hiện trong thời gian tới, trong đó tập trung một số nhiệm vụ quan trọng như:
Thứ nhất, ngăn ngừa sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ở nhóm đối tượng thanh thiếu niên, qua đó cũng trực tiếp hạn chế nguy cơ sử dụng các chất kích thích khác, các chất ma túy thông qua hình thức này.
Thứ hai, thực hiện chính sách tăng thuế với các sản phẩm thuốc lá, phát triển các dịch vụ tư vấn và điều trị cai nghiện.
Thứ ba, tăng cường sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền và phối hợp liên ngành trong thực thi Luật PCTH thuốc lá, kiểm tra, xử phạt về PCTH thuốc lá.
Thứ tư, tăng cường, đổi mới, đa dạng hóa hình thức trong truyền thông về PCTH thuốc lá; đẩy mạnh công tác giáo dục, truyền thông về PCTH thuốc lá tại các cơ sở giáo dục;...