Cảnh báo người trẻ: Một loại ung thư gây tử vong cao đang tăng nhanh ở người 20 - 29 tuổi

Ung thư đại trực tràng là loại ung thư có nguồn gốc từ đại tràng (phần chính của ruột già) hoặc trực tràng (đoạn nối giữa đại tràng và hậu môn). Đây là loại ung thư phổ biến thứ ba được chẩn đoán có ở cả nam và nữ.

Ung thư đại tràng gây tử vong cao thứ 4 trên thế giới sau ung thư phổi, ung thư dạ dày và ung thư gan. Thế nhưng, nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm thì tỷ lệ được chữa khỏi lên tới 90% -theo Bệnh viện K Hà Nội).

Ung thư đại trực tràng. Nguồn ảnh: Internet.

Nghiên cứu được thực hiện từ năm 2000 đến năm 2016, trên đối tượng bệnh nhân 20 – 55 tuổi. Nó cho thấy tỷ lệ nghịch giữa độ tuổi và khả năng mắc bệnh ung thư đại trực tràng khởi phát sớm giai đoạn di căn xa. Nói cách khác, những người trẻ tuổi đang có nguy cơ mắc bệnh này cao nhất.

Tỷ lệ ung thư đại trực tràng giai đoạn di căn xa gia tăng trong tất cả các nhóm chủng tộc và dân tộc tham gia nghiên cứu, nhưng xu hướng này rõ ràng hơn ở những người gốc Tây Ban Nha và những người trẻ da đen không phải gốc Tây Ban Nha.

Tiến sĩ Neil Murphy, một nhà khoa học tại Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế, thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho biết: “Những dữ liệu gần đây đã cho thấy sự cấp thiết phải thực hiện những nghiên cứu xác định các yếu tố nguy cơ khởi phát sớm ung thư đại trực tràng. Mặc dù ngày càng có nhiều dữ liệu về lĩnh vực này, các yếu tố nguy cơ gây ung thư đại trực tràng ở người trẻ vẫn chưa hoàn toàn sáng tỏ".

“Nghiên cứu cũng củng cố tầm quan trọng của việc tầm soát ung thư đại trực tràng định kỳ từ 45 tuổi cho dù có các dấu hiệu cấp bách hay không (các dấu hiệu cấp bách gồm: có máu trong phân, đau bụng, giảm cân không theo ý muốn), cộng với các triệu chứng khác, người bệnh cũng cần tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị. Ung thư được chẩn đoán càng sớm thì kết quả điều trị lâm sàng càng tốt” - ông nói thêm.

Khối u được phân loại theo vị trí là ung thư tại đại tràng, ung thư tại trực tràng và ung thư đại trực tràng. Trong số các giai đoạn khác nhau của ung thư biểu mô tuyến trực tràng, giai đoạn di căn có mức độ gia tăng mạnh nhất.

Tỷ lệ bệnh gia tăng đến 133% ở người 20-29 tuổi

Từ năm 2000 đến 2016, ung thư biểu mô tuyến trực tràng ở giai đoạn di căn xa được phát hiện đã gia tăng 133% ở những người từ 20 đến 29 tuổi. Tỷ lệ mắc tăng từ 0,06 lên 0,14 trường hợp cho mỗi 100.000 người.

Tương tự, ung thư trực tràng giai đoạn di căn xa và ung thư đại tràng di căn xa tăng lần lượt là 97% và 49% ở những người từ 30–39 tuổi.

Các khối u biểu mô tuyến giai đoạn vùng, đặc biệt là ở vị trí trực tràng được phát hiện thấy cũng đang gia tăng. Cụ thể, tỷ lệ mắc ung thư biểu mô tuyến trực tràng giai đoạn vùng tăng lần lượt là 45% và 43% ở những người từ 30–39 tuổi và 40–49 tuổi.

Ung thư biểu mô tuyến đại trực tràng giai đoạn di căn được ghi nhận đang gia tăng ở tất cả các nhóm tuổi. Điều này có liên quan đến việc ung thư biểu mô tuyến giai đoạn tại chỗ và khu trú giảm ở tất cả các nhóm tuổi.

Sự gia tăng lớn nhất là của ung thư biểu mô tuyến ở giai đoạn di căn tại một bên của trực tràng. Ung thư này tăng từ 18% lên 31% ở những người từ 20–29 tuổi và từ 20% lên 29% ở nhóm 30–39 tuổi (so từ năm 2000 đến 2016).

Các nhà nghiên cứu cũng đã tìm thấy tỷ lệ nghịch giữa tuổi tác và khả năng mắc bệnh ung thư đại trực tràng giai đoạn di căn xa hoặc giai đoạn vùng. Những người từ 20–29 tuổi có 29% nguy cơ mắc bệnh ở giai đoạn di căn xa, trong khi những người từ 50–55 tuổi chỉ có 20% nguy cơ mắc căn bệnh này.

Chủng tộc có liên quan gì đến tỷ lệ gia tăng bệnh?

Trong thời gian nghiên cứu, ở tất cả các phân nhóm chủng tộc và dân tộc đều có sự gia tăng về tỷ lệ giai đoạn di căn. Tăng cao nhất là ở những người gốc Tây Ban Nha và da đen trẻ tuổi không phải gốc Tây Ban Nha.

Trong số những người da đen không phải gốc Tây Ban Nha ở độ tuổi từ 20–29, tỷ lệ ung thư đại tràng giai đoạn di căn xa tăng mạnh, từ 20% lên 34% và ung thư trực tràng tăng từ 0% lên 46%.

Ở những người gốc Tây Ban Nha từ 20–29 tuổi, tỷ lệ ung thư trực tràng giai đoạn di căn xa chỉ tăng từ 28% lên 41%. Mặc dù vậy, số trường hợp thực tế trong các phân nhóm trẻ tuổi này lại thấp hơn so với những người lớn tuổi hơn.

Đồng tác giả của nghiên cứu, Tiến sĩ Jordan Karliz, phó giáo sư tại Đại học Y khoa Colorado và trưởng Khoa tiêu hoá tại Trung tâm Y tế Denver Health (Mỹ) lưu ý nghiên cứu cần tập trung hơn vào các chủng tộc có xu hướng gia tăng mắc bệnh giai đoạn di căn xa, bao gồm cả các phân nhóm người trẻ da đen không phải gốc Tây Ban Nha và gốc Tây Ban Nha, để đảo ngược những xu hướng này.

Nên đổi tuổi sàng lọc nguy cơ từ 50 xuống 45 tuổi

Những phát hiện mới kể trên sẽ giúp cơ quan Y tế dự phòng Hoa Kỳ ban hành các hướng dẫn mới để bắt đầu sàng lọc nguy cơ mắc bệnh ở độ tuổi 45 thay vì 50 như trước. Với những người dưới 45 tuổi, điều quan trọng là phải đi khám sớm khi có các triệu chứng nghi ngờ để chẩn đoán xác định - Tiến sĩ Karlitz nói - “Thật không may, những người trẻ tuổi thường chậm trễ trong việc đi khám kiểm tra, ngay cả khi họ có triệu chứng khởi phát. Điều này tạo điều kiện cho ung thư phát triển và có thể làm tăng nguy cơ được chẩn đoán là ung thư đại trực tràng ở giai đoạn di căn xa. Hơn nữa, tiền sử gia đình là yếu tố vô cùng quan trọng. Vì những bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại trực tràng và thậm chí các bệnh ung thư khác, có thể cần phải bắt đầu tầm soát ung thư trước 45 tuổi”.

Nguyên nhân: Các thói quen phổ biến của người trẻ

Đồng tác giả của nghiên cứu, Tiến sĩ Eric Montminy, nhà nghiên cứu về đường tiêu hoá tại Trường Y Đại học Tulane, đã đưa ra một số lý do có thể giải thích cho sự gia tăng căn bệnh trên.

“Mặc dù chúng tôi không chắc chắn lý do chính xác tại sao tỷ lệ ung thư đại trực tràng giai đoạn di căn xa lại tăng lên theo thời gian, nhưng có những yếu tố nguy cơ đã biết đối với ung thư đại trực tràng, bao gồm cả ung thư đại trực tràng khởi phát sớm. Béo phì, lối sống ít vận động, tăng tiêu thụ đồ uống có đường, thực phẩm chế biến sẵn và rượu, và một số yếu tố nguy cơ khác có thể liên quan đến sự phát triển ung thư đại trực tràng ” - ông nói rõ.

Lối sống ít vận động, tiêu thụ thức ăn nhanh và nước uống nhiều đường, rượu và một số nguy cơ khác sẽ tăng nguy cơ cao ung thư đại trực tràng ở người trẻ tuổi. Nguồn: The Sun.

Tương tự, Tiến sĩ Shuji Ogino, giáo sư bệnh học tại Bệnh viện Brigham và Bệnh viện Phụ nữ ở Boston, giải thích: “Ung thư đại trực tràng khởi phát sớm được chẩn đoán ở bệnh nhân dưới 50 tuổi đang gia tăng trên thế giới mà không có lý do rõ ràng.

Nhưng bằng chứng khoa học dần dần chỉ ra: Những thay đổi kéo dài hàng thập kỷ trong chế độ ăn uống, lối sống và môi trường “Tây hóa” kết hợp cùng nhau đã thực sự ảnh hưởng đến gần như tất cả mọi người, thậm chí bắt đầu ngay từ giai đoạn đầu của cuộc đời, khi chúng ta còn ở trong bụng mẹ”.

Việt Nam dồi dào rau xanh và trái cây đủ chủng loại, giá rất rẻ. Hãy luôn thêm rau và trái cây tươi vào bữa ăn của bạn. Nguồn ảnh: Blog acasie.

“Những thay đổi về chế độ ăn uống, lối sống và môi trường trong giai đoạn đầu đời có thể ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật - chẳng hạn như trong ruột - và sự phát triển của hệ thống miễn dịch. Ở cấp độ cộng đồng, các thế hệ trẻ hiện nay có thể dễ mắc nhiều bệnh mãn tính khi họ trưởng thành, và ung thư khởi phát sớm có thể chỉ là phần nổi của tảng băng chìm”-Tiến sĩ Ogino nói thêm: “Chúng ta cần theo dõi xu hướng của các bệnh mãn tính qua các thế hệ để tìm ra rõ hơn.”

Nguồn: Medical News Today