Thẻ căn cước công dân gắn chip đã được phát hành kể từ tháng 1/2021 và bắt đầu hoạt động vào tháng 7/2021. Vì vậy, người dân đang đổ xô đi làm căn cước công dân (CCCD) gắn chip mới, nhiều nơi bị quá tải, chờ tới vài tiếng đồng hồ. Bên cạnh đó, việc làm CCCD gắn chip cũng trở thành vấn đề được quan tâm nhất trên mạng xã hội. Và theo như các thông tin thu thập từ mạng xã hội thì vấn đề được nhiều quan tâm nhất là: Liệu căn cước công dân có chức năng định vị, theo dõi người dùng hay không?
Câu trả lời ở đây là: Không. Bộ Công an thời gian qua đã khẳng định chip được gắn trên căn cước nhằm lưu trữ các thông tin cá nhân quan trọng của công dân, không có chức năng định vị, theo dõi để xác định vị trí của công dân.
Bộ Công an cho biết theo Thông tư 06/2021, mẫu CCCD mới có tích hợp chip được gắn ở mặt sau của thẻ nhằm lưu trữ các thông tin cơ bản của công dân. Chip có thể lưu khoảng 20 trường dữ liệu cá nhân, có chữ ký số và khả năng lưu trữ sinh trắc học (vân tay).
Con chip trên thẻ có độ bảo mật cao nên rất khó làm giả và không có chức năng định vị, theo dõi để xác định vị trí công dân; việc tích hợp, chia sẻ, sử dụng thông tin trên chip tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam. Khi công dân mất thẻ hoàn toàn không lo bị lộ, lọt thông tin cá nhân.
Loại chip được gắn trên thẻ
Các loại thẻ có gắn chip (bao gồm CCCD mới) được gọi chung là thẻ tích hợp vi mạch (IC card). Đây là các loại thẻ chip điện tử theo tiêu chuẩn của các Tổ chức thẻ quốc tế ban hành, có khả năng lưu trữ và mã hóa thông tin với độ bảo mật cao.
Tại sao nên dùng IC card?
Bảo mật thông tin cao
IC card vốn được sử dụng rất phổ biến trên các thẻ ATM, đặc biệt là tín dụng hoặc trả trước VISA và Mastercard. Nguyên nhân cũng là vì thẻ từ trên ATM truyền thống vốn có tính bảo mật khá thấp nên rất dễ bị lấy trộm thông tin thẻ, qua đó khiến tình trạng lộ thông tin dễ xảy ra hơn. Thẻ gắn chip lại khác, tính bảo mật sẽ cao hơn hẳn.
Ví dụ khi cắm thẻ/ quẹt thẻ thông tin, được lưu trữ ở dải từ sẽ được truyền đi dưới dạng văn bản "trần", nên chỉ cần một thiết bị quét thông thường là đã có thể thu thập ngay thông tin của bạn.
Còn với thẻ gắn chip, thông tin trên sẽ được mã hóa thêm một bước dưới dạng dãy số theo kiểu hệ nhị phân của máy tính, và mã hóa này thay đổi liên tục. Nên giả sử tin tặc có may mắn giải mã và lấy được thông tin thì cũng không thể sao chép hay sử dụng được.
Nguyên lý hoạt động chặt chẽ
Trái với thẻ từ, mỗi khi thẻ gắn chip được dùng, con chip bên trong sẽ tạo ra một mã giao dịch và không bao giờ lặp lại. Trong trường hợp thẻ của bạn bị đánh cắp thông tin từ một cửa hàng nào đó, chiếc thẻ giả sẽ không bao giờ hoạt động vì mã giao dịch bị trộm sẽ không dùng lại được và chiếc thẻ đó sẽ bị từ chối. Nói cách khác, thẻ IC sẽ không thể bị sao chép.
Đặt trường hợp là thẻ CCCD sẽ tích hợp rất nhiều thông tin, kể cả khi bạn có làm mất thẻ thì cũng không cần phải lo lắng gì về chuyện thông tin bị đánh cắp, hoặc chiếc thẻ của mình bị kẻ xấu sao chép, lợi dụng.
Khi truy cập trên thẻ thành công sẽ phải trải qua những bước xác nhận phức tạp 2 chiều từ thiết bị nhận thẻ đến các đơn vị phát hành. Khi được tất cả những tổ chức liên quan cấp phép thì truy cập mới thành công.
Quy trình xử lý của thẻ chip có phức tạp hơn thẻ từ một chút vì có thêm tổ chức tham gia xác minh thẻ, quy trình khép kín và quay vòng tròn nhưng cũng chỉ mất vài giây để được chấp nhận yêu cầu truy cập.
Thẻ CCCD gắn chip được dùng rộng rãi tại nhiều nước trên thế giới
Từ năm 1977 đến nay, đã có gần 70 quốc gia trên thế giới phát hành thẻ căn cước công dân tích hợp chip điện tử để sử dụng trong các dịch vụ công cộng và xã hội.
Ngày càng nhiều nước phát hành e-ID vì phù hợp với yêu cầu và đảm bảo tính bền vững. Thẻ căn cước điện tử có thể cải thiện sự minh bạch.