Báo Mỹ: Để lại "vân tay" trong các vụ cháy nổ, Israel sẽ đại chiến với Iran vào tháng 10?

Hôm 19/7, tờ New York Magazine đăng tải bài phân tích của tác giả Jonah Shepp có nhan đề: "Could War With Iran Be an October Surprise?" (tạm dịch: Cuộc chiến với Iran sẽ là bất ngờ của tháng 10?).

Trong bối cảnh các vụ cháy nổ vẫn liên tiếp diễn ra tại Iran, nhằm đem lại cho độc giả một góc nhìn từ chính nước Mỹ về nguy cơ xung đột ở Trung Đông liên quan tới chính trị Mỹ - Israel, chúng tôi xin được lược dịch bài viết.

Israel để lại "dấu vân tay" trong các vụ cháy nổ ở Iran?

Nhiều tuần qua, các vụ cháy nổ bí ẩn đã xảy ra tại một loạt các cơ sở quân sự và dân sự của Iran, bao gồm một tổ hợp sản xuất tên lửa và cơ sở hạt nhân chính của nước Cộng hòa Hồi giáo.

Dù một vài "sự cố" có thể là ngẫu nhiên, căn cứ vào thời điểm và các mục tiêu chúng ta thấy rằng có một số là kết quả của một hoạt động phá hoại của Israel. Chúng cũng được đánh giá là hành động khiêu khích xung đột ở Trung Đông đúng vào lúc "mùa bầu cử" ở Mỹ sắp diễn ra.

Các "nguồn tin tình báo" được "rò rỉ" với các cơ quan truyền thông lớn của phương Tây cho thấy Israel ít nhiều liên quan với một số "sự cố".

Đơn cử là vụ nổ tại cơ sở làm giàu nguyên liệu hạt nhân Natanz vào đầu tháng 7/2020, vụ việc được cho là đã kéo lùi khả năng tiếp cận vũ khí hạt nhân của Tehran nhiều tháng hoặc nhiều năm.

Một quan chức tình báo Mỹ có kinh nghiệm ở Trung Đông bình luận với tờ New York Times rằng nhiều dấu hiệu cho thấy Israel đứng sau vụ tấn công.

Một bản đồ tổng hợp về địa điểm và thời gian của các vụ cháy nổ bí ẩn ở Iran từ cuối tháng 6 tới 19/7 (Nguồn: Nhà phân tích Seth J.Frantzman).

Avigdor Lieberman, chính trị gia cánh hữu của Israel thì cáo buộc rằng các vụ cháy nổ là một phần trong chiến dịch bí mật của lãnh đạo cơ quan Mossad, Yossi Cohen nhằm giúp Thủ tướng Benjamin Netanyahu tiếp tục là người đứng đầu Đảng Likud.

Một cựu quan chức quốc phòng Israel thì bình luận với tờ Insider rằng có nhiều dấu hiệu cho thấy "bàn tay" của tình báo Israel trong một số sự cố ở Iran .

"Mặc dù cá nhân tôi không có quyền chia sẻ những không tin chính xác (về các vụ cháy nổ) nhưng rõ ràng kết quả cuối cùng là người Iran cảm thấy "considerable stress" (tạm dịch: căng thẳng đáng kể) trong việc xác định đâu là những vụ việc do chúng tôi (Israel) làm".

Theo một quan chức tình báo của Liên minh châu Âu (EU), các vụ cháy nổ ở Iran có thể là một phần của "chiến dịch gây áp lực tối đa" nhằm vào chương trình hạt nhân của Iran.

Tình báo Israel không phải là thế lực duy nhất bị cáo buộc thực hiện các vụ tấn công "giấu mặt" nói trên.

Ngay sau khi sự cố tại Natanz xảy ra, một nhóm "bất đồng chính kiến" Iran tự gọi mình là Cheetah Homeland đã gửi email cho BBC tuyên bố nhận trách nhiệm trong vụ tấn công và cảnh báo rằng đây chỉ là phần của chiến dịch phá hoại nhằm vào các địa điểm chiến lược của Iran.

Cheetah Homeland được cho là một nhóm bao gồm các thành viên lực lượng vũ trang Iran. Tuy nhiên đây cũng có thể là một động thái "đánh lạc hướng" về các "hung thủ" thật sự.

Nếu việc nhóm người Iran này đúng là "hung thủ" thì có thể Israel cũng sẽ liên đới chịu trách nhiệm do trong quá khứ họ đã tiến hành các hoạt động chống phá Iran cùng các nhóm phiến quân như Mujahideen-e Khalq (MEK - Tổ chức thánh chiến của nhân dân Iran).

Mỹ và Israel là các nhà tài trợ chính cho phiến quân Iran MEK.

Cơ sở hạt nhân Iran đã bị tấn công bằng cách "bấm nút"?

Tờ Time dẫn bình luận của một số quan chức Mỹ cho rằng sự phức tạp trong vụ cháy nổ ở cơ sở hạt nhân Natanz có nhiều điểm tương đồng với Stuxnet, cuộc tấn công trên không gian mạng của Mỹ và Israel vào các cơ sở hạt nhân của Iran vào năm 2010.

Cho tới nay kết quả của cuộc điều tra về vụ cháy nổ vẫn chưa được phía Iran công bố, điều này đồng nghĩa với việc giả thuyết về một cuộc tấn công mạng nhằm vào nguồn cung khí đốt thay cho một quả bom vật lý vẫn chưa bị bác bỏ.

Dù bằng cách nào, lực lượng tình báo Israel - một trong những địch thủ của Iran trong khu vực có đầy đủ khả năng để thực hiện một cuộc tấn công như trên vào các cơ sở "nhạy cảm" được bảo vệ chặt chẽ của Tehran.

Đồ họa miêu tả cách thức một vụ tấn công mạng như Stuxnet có thể trở thành vụ nổ ở nhà máy hạt nhân Iran.

Ngoài ra, không quá khó khăn để giải thích tại sao Israel phải tiến hành một hoạt động như vậy ở thời điểm đặc biệt này.

Iran đang ở trong tình trạng khó khăn, nên kinh tế yếu đi dưới các lệnh trừng phạt của Mỹ đã khiến bất mãn trong nước gia tăng - bao gồm các hoạt động biểu tình lớn vào năm 2019 làm dấy lên tham vọng lật đổ của những người chống chính phủ .

Thực tế là Tehran vẫn chưa tới thời điểm "sụp đổ", nhưng những yếu kém của họ đã dần được đưa ra ánh sáng khi họ không muốn hoặc không thể thực hiện một phản ứng "tương đương" với vụ Mỹ ám sát Tướng Iran Soleimani vào tháng 1/2020.

Iran cũng là quốc gia Trung Đông đầu tiên bùng phát dịch COVID-19 vào tháng 2/2020 với số ca nhiễm và số người chết cao hơn đáng kể so với các báo cáo của Tehran. Nói cách khác, đại dịch bùng phát đã góp phần gây thêm tổn hại đối với sự ổn định của Iran.

Hôm 19/7, Tehran đã đình chỉ việc xử tử 3 người có liên quan đến các cuộc biểu tình chống chính phủ vào tháng 11/2020 sau một chiến dịch truyền thông lớn trên mạng xã hội vào tuần trước.

Quyết định đó cho thấy rằng Teheran cảnh giác với việc gây thêm bất ổn trong người dân

Đối với một Tehran rõ ràng đang ở thế "đi trên dây", Israel đã tìm ra cơ hội để đặt lại "kéo lùi" quân sự và hạt nhân của Tehran, đặc biệt là vào thời điểm chính phủ Israel của Thủ tướng Benjamin Netanyahu bị chỉ trích vì đã không làm đủ để chống lại "mối đe dọa Iran".

Chính sách đối với Iran hiện tại của Israel được gọi là "chiến dịch quân sự giữa các cuộc chiến tranh", một nỗ lực đảo ngược thế uy hiếp của Iran đối với Israel thông qua các "lực lượng ủy nhiệm" ở Syria, Lebanon và Iraq.

Kịch bản chiến tranh cục bộ trong khu vực Trung Đông với sự tham gia của Mỹ, Israel, Iran, Nga, Arab Saudi, Syria, Iraq và Yemen (Nguồn: Dailymail).

Cuộc chiến với Iran sẽ là bất ngờ của tháng 10?

Liên quan tới bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020, nhiều khả năng chính phủ Israel đã tính tới kịch Tổng thống Mỹ Donald Trump không thể tái đắc cử và sẽ phải rời khỏi Nhà Trắng vào tháng 1/2021.

Một chính phủ mới của ứng cử viên Joe Biden có thể sẽ không tiếp tục "gây áp lực tối đa" và sẽ không ủng hộ các hoạt động bí mật của Israel đối với Iran.

Nếu kịch bản này trở thành sự thật, Israel chỉ còn một khoảng thời gian rất hạn chế trong việc nhận được sự hậu thuẫn từ Washington và đang gây thiệt hại "càng nhiều càng tốt" cho Iran.

Những hành động khiêu khích này có thể leo thang thành một cuộc chiến toàn diện với Iran, điều mà Israel đang cố gắng tránh. Các nguồn tin chưa được xác minh cho biết rằng Iran đang chuẩn bị "trả đũa" bằng hành động quân sự nhằm vào Israel và Mỹ.

Vụ tập kích tên lửa vào các căn cứ Mỹ ở Iraq tháng 1/2020 được cho là hành động trả đũa "hạn chế" của Iran sau vụ ám sát Tướng Soleimani. Một số chuyên gia bình luận với Vox News rằng những hành động phá hoại này là một lý do để Tehran đưa ra các phản ứng quân sự mạnh mẽ.

Theo một quan chức EU, nhiều khả năng Israel đang cố kích động phản ứng của Iran leo thang thành xung đột trong khi ông Trump vẫn còn tại vị.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (Nguồn: AFP/Getty Image).

Có lẽ Thủ tướng Israel Netanyahu đã quyết định rằng chiến tranh với Iran là "đòn bẩy" mà ông ta cần để đảm bảo tương lai chính trị của chính mình. Còn ông Trump, người đã cố gắng che giấu các sai lầm liên quan tới đại dịch Covid-19 cũng đi đến kết luận tương tự cho chính ông.

Nhiều khả năng giới lãnh đạo quân sự của Israel coi một cuộc chiến với Iran là một rủi ro mà họ sẵn sàng chấp nhận để hạn chế việc phát triển vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Tehran, miễn là họ có được sự hậu thuẫn của Mỹ.

Nếu Israel đang nỗ lực làm tất cả mọi thứ khiến khả năng quân sự của Iran bị tê liệt trong ba tháng tới, khả năng nổ ra chiến tranh sẽ tiếp tục gia tăng dù Israel có ý định "đơn đả độc đấu" hay lôi kéo Mỹ tham gia.

Nguy cơ chiến tranh cũng sẽ lớn hơn nếu ông Netanyahu hoặc ông Trump thấy cơ hội chính trị trong việc đối đầu trực diện với Iran và ảnh hưởng tới kết quả bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2021.