Nếu như trước đây trường công là lựa chọn duy nhất, học sinh và phụ huynh không cần phải suy nghĩ tính toán gì về việc chọn trường. Con hiện tại, có hằng hà sa số loại hình trường khác nhau như trường công, trường tư, trường bán công.... Mà mỗi loại hình lại có rất nhiều trường. Các trường cũng rất đa dạng về đặc điểm và chất lượng. Điều này khiến cho các phụ huynh cùng với HS rất phân vân khi lựa chọn một ngôi trường để theo học.
Lý giải cho điều này, có thể hiểu đó là do mỗi kiểu trường lại có những ưu điểm đặc trưng mà các trường khác không có được.
Chị Minh Hương (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) có con trai lớn đã chuẩn bị lên lớp 3. Con trai lớn của chị Hương học tiểu học tại trường công. Suốt 2 năm học tiểu học, con luôn giành thành tích học tập tốt, năng động tham gia các hoạt động chung ở lớp, trường.
Theo chị Minh Hương, chị chọn cho con học trường công vì gần nhà, tiện đưa đón con đi học. Về môi trường học tập, chị quan niệm quan trọng nhất là ở con và bố mẹ. Môi trường giáo dục nhà trường chỉ góp 1 phần vào sự phát triển của con. Nên dù con học ở môi trường nào, thì việc bố mẹ đồng hành cùng con cũng vô cùng quan trọng.
Chị Thu Hằng (quận Hà Đông, Hà Nội) thì đặt mục tiêu rõ ràng ngay từ khi con 4 tuổi. Chị mong muốn con có môi trường học tập chất lượng tốt, phát triển kỹ năng sống, có cơ hội học ngoại ngữ tốt… Vì thế, chị tìm hiểu và tham khảo cả loạt các trường tư chất lượng trong bán kính 10km quanh nhà. Cuối cùng chị lựa chọn một trường tư có tiếng với chương trình học tập chặt chẽ, có nhiều hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ tiếng Anh… Ngôi trường này đáp ứng cơ bản những tiêu chí về môi trường học tập mà chị Hằng mong muốn cho con gái.
Nhờ được mẹ định hướng rõ ràng, con gái chị đã vượt qua vòng thi tuyển và sẽ chính thức nhập học vào ngôi trường này trong năm học tới.
Nên chọn trường nào cho con
Mỗi loại hình trường học có những ưu điểm, nhược điểm riêng, không thể thay thế. Nên khi xét chọn trường cho con, các phụ huynh sẽ gặp cảnh muốn chọn trường này nhưng không đành bỏ trường kia. Tâm lý này khá phổ biến và cũng có thể hiểu được do các bậc cha mẹ có xu hướng chọn rồi nhưng cũng không biết và không chắc lựa chọn của mình có đúng và có thực sự tốt cho con sau này hay không.
Dù lựa chọn môi trường nào thì có lẽ hầu hết các bậc phụ huynh đều có cùng mong muốn con mình được học ở một ngôi trường mà con được bồi dưỡng, phát triển toàn diện. Thế nhưng, không có một ngôi trường nào có thể đáp ứng được việc đào tạo bồi dưỡng tất cả các phương diện của con người. Mỗi môi trường sẽ phù hợp với những phong cách học, tính cách của con trẻ và định hướng phát triển của cha mẹ.
Là giảng viên có kinh nghiệm, và từng trải nghiệm việc lựa chọn trường cho con, chị Quỳnh Trang chia sẻ về chuyện chọn trường cho con: "Nếu để trả lời câu hỏi này 1 cách ngắn gọn tôi sẽ nói gọn rằng trong 2 từ là phù hợp. Tôi đã từng trải qua các vị trí công việc ở những môi trường khác nhau, cả trường công lẫn trường tư và bây giờ cũng ở trong vị thế của một người làm mẹ nên tôi hiểu được tâm lý và mong muốn của các bố mẹ đang băn khoăn trong việc chọn trường cho con".
Theo chị Trang, cách chọn môi trường học cho con sẽ tùy vào từng gia đình để có lựa chọn phù hợp nhất:
1.Môi trường học tập
Đây là yếu tố rất quan trọng. Phụ huynh nên ưu tiên những trường có cơ sở vật chất tốt để con được trải nghiệm những gì tốt nhất có thể. Và ngôi trường đó phải có môi trường học tốt. Ở đây là lớp học, trường học lành mạnh, an toàn, có các thầy cô yêu nghề, yêu trẻ và quan trọng là trường học không được có tệ nạn hay bạo lực học đường. Yếu tố này rất quan trọng bởi chỉ khi được tạo môi trường lành mạnh thì con mới có thể thoải mái phát triển và yên tâm học hành.
Các bố mẹ trước hết cần có sự trao đổi và trò chuyện với con mình để hiểu con, biết được con mong muốn điều gì ở một ngôi trường mới, phong cách học của con như thế nào. Chẳng hạn, nếu con có tính cách năng động, cởi mở, và thích tham gia các hoạt động, dự án hơn là ngồi một chỗ học những kiến thức học thuật thì một trường tư hay trường quốc tế là nơi cha mẹ có thể tạo điều kiện cho con vào để học tập. Với tính cách như vậy thì thường con vào trường tư sẽ như cá gặp nước bởi trường tư có rất nhiều hoạt động được tổ chức thường xuyên, các Câu lạc bộ để con có thể thỏa sức phát triển bản thân. Nhưng nếu cha mẹ có con có tính cách trầm lắng, thích việc học và ngại tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp thì có thể cân nhắc trường công.
Và yếu tố cuối cùng là chi phí học tập. Với mức thu nhập của gia đình, mỗi hoàn cảnh phụ huynh cũng vẫn phải xem như thế nào là phù hợp nhất với gia cảnh nhà mình.
2. Chi phí, học phí
Cha mẹ nên chọn trường phù hợp với điều kiện kinh tế của gia đình. Trường công được Nhà nước hỗ trợ khá nhiều nên phụ huynh sẽ được hỗ trợ phần nào, không bị gánh nặng về học phí như trường tư. Do trường tư phải tự chi trả tất cả mọi thứ. Chưa kể đến trường tư còn thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm cho HS, đầu tư cho CSVC rất nhiều để đảm bảo mục tiêu giáo dục của trường. Ở trường tư, phụ huynh và học sinh giống như khách hàng cho nên mức học phí sẽ khá cao so với trường công.
Phụ huyng khi chọn trường cần cân nhắc thật kĩ về khả năng chi trả cho học phí của .
3. Vị trí địa lý
Nếu khoảng cách từ nhà đến trường quá xa thì việc học sẽ gặp khá nhiều khó khăn. Cả PH và các con phải dành nhiều thời gian cho việc di chuyển đến trường và cũng sẽ vất vả sau khi tan học. Với một số trường có phương tiện di chuyển chung bằng xe bus, gia đình cũng có thể xem xét yếu tố này. Với các con còn học cấp Tiểu học, do đặc điểm còn nhỏ và khó có thể chủ động được việc đi lại nên bố mẹ cần quan tâm nhiều hơn với con về khoản đi lại này. Khi con lớn lên và đi học cấp 2, gia đình cũng có thể cho con học các trường tốt mà ở xa hơn và cung cấp cho con phương tiện đi lại để chủ động việc đi học, và cũng để tập dần cho con tính tự lập, chủ động.
4. Cơ sở vật chất, trang thiết bị
Trường học là nơi mà các con sẽ dành khoảng ⅓ thời gian trong ngày để sinh hoạt, học tập nên đây cũng là yếu tố mà PH cần cân nhắc tới xem liệu trường có đáp ứng đủ các trang thiết bị cơ bản và có chất lượng phục vụ cho việc học tập và sinh hoạt của các con hay không, chẳng hạn: bàn ghế, máy chiếu, phòng ốc, thư viện, sân thể thao, nhà ăn, nhà vệ sinh… Về yếu tố này thì thông thường các trường tư sẽ có ưu thế vượt trội hơn các trường công.