Theo báo cáo của WHO về tình trạng béo phì ở châu Âu được công bố vào ngày 3/5, tỉ lệ béo phì tại châu Âu đang không ngừng tăng lên, với gần 1/4 người trưởng thành của châu lục này đang đối mặt với tình trạng này.
Báo cáo của WHO mô tả béo phì giống như "dịch bệnh" vì tốc độ người gặp phải vấn đề này tăng nhanh với số lượng lớn. Số người béo phì ở châu Âu đã tăng 138% trong 5 thập kỷ qua và châu lục này hiện đang là nơi có tỉ lệ người lớn béo phì cao thứ hai chỉ sau châu Mỹ.
Có thể thấy, vấn đề thừa cân đang ngày càng trở nên đáng lo ngại. Đi kèm với béo phì, đái tháo đường cũng là mối đe dọa đối với người hiện đại.
TS.BS Bùi Thanh Phúc - Phó trưởng khoa cấp cứu tiêu hóa BV Việt Đức đã cung cấp những thông tin hữu ích quay quanh chủ đề này.
Mối quan hệ giữa cân nặng và tiểu đường
Béo phì là tình trạng tích tụ mỡ quá mức trong cơ thể. Cách phổ biến nhất để xác định tình trạng thừa cân là thông qua chỉ số BMI. Ở Việt Nam, chỉ số dưới 25 là bình thường, nếu vượt ngưỡng thì đồng nghĩa với việc thừa cân.
BS Bùi Thanh Phúc nhận định, vấn đề rối loạn chuyển hóa ở béo phì và tiểu đường có một điểm rất đặc biệt. Trước đây, ở các nước phát triển từ những năm 80 - 90 của thế kỷ trước đã có hình thức phẫu thuật để giảm cân.
Sau đó, các nhà khoa học nhận ra cùng với việc giảm cân thì các bệnh như cao huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cũng giảm rõ rệt. Một số bệnh nhân tiểu đường sau khi giảm cân có thay đổi từ việc phải uống thuốc liều cao nhưng không đáp ứng đã có thể sử dụng thuốc liều thấp hơn. Thậm chí nhiều bệnh nhân tiểu đường, cao huyết áp còn không phải dùng thuốc.
Từ đó, người ta rút ra mối quan hệ giữa các bệnh lý trên với cân nặng. Hội phẫu thuật béo phì hiện đã được đổi tên thành Hội phẫu thuật béo phì và chuyển hóa. Điều này cho thấy việc giảm cân không chỉ có mục tiêu chữa béo phì mà còn giảm được nhiều loại bệnh, trong đó có đái tháo đường.
Một nghiên cứu trên 100 bệnh nhân cho thấy tỷ lệ giảm liều thuốc ở người đái tháo đường được giảm liều thuốc sau khi cân nặng trở về ngưỡng bình thường lên đến 80%. Thường những bệnh nhân có tình trạng phức tạp phải kết hợp giữa uống thuốc và tiêm. Sau khi giảm cân, họ có thể giảm liều chỉ cần sử dụng thuốc viên.
Giảm béo cũng cần tỉnh táo
Tại Việt Nam chưa có nhiều bệnh nhân rối loạn nặng về đường huyết, mỡ máu hay cao huyết áp. Nhưng trên thế giới, số lượng người mắc vấn đề này rất lớn. Thậm chí họ còn lập ra hội riêng để điều trị đái tháo đường bằng phương pháp phẫu thuật.
Bác sĩ Phúc khẳng định: "Bản thân điều trị thừa cân béo phì là sự phối hợp điều trị giữa các chuyên ngành như dinh dưỡng, nội khoa về thuốc giảm cân, thể lực, phẫu thuật, tâm lý... Đái tháo đường cũng vậy. Mỗi vấn đề có một phác đồ điều trị riêng. Khi bệnh nhân đái tháo đường có cân nặng vượt ngưỡng thì cần có sự kết hợp hai phác đồ điều trị chứ không có phương pháp cụ thể dành cho nhóm người này".
Đồng thời, bác sĩ cũng cảnh báo hiện nay, nhiều người vẫn tìm đến các cơ sở làm đẹp chưa được cấp phép hoặc tự ý uống thuốc giảm cân. Ngoài việc tiền mất thì bệnh nhân còn đối mặt với nhiều rủi ro đối với sức khỏe và tính mạng. Đã từng có trường hợp người bệnh phải cắt thực quản vì uống thuốc giảm cân.
Các tác dụng phụ phổ biến khi uống thuốc giảm cân không có chỉ định của bác sĩ có thể kể đến như suy thận, tụt huyết áp, đường huyết, rối loạn điện giải...
Do đó, những người đang bị thừa cân hoặc có vấn đề về sức khỏe cần chủ động đến gặp bác sĩ thay vì tự ý mua thuốc để tránh những kết quả không mong muốn xảy ra.