Tư duy sáng tạo trong mỗi đứa trẻ là chìa khóa cho sự phát triển vượt trội
Ở Việt Nam, người lớn vẫn có xu hướng thích trẻ vâng lời, làm theo chỉ dẫn, khuôn khổ nhất định hơn là một đứa trẻ bộc lộ cá tính và có chính kiến riêng từ sớm. Nhiều ba mẹ vẫn đánh giá sự phát triển của con bằng những tiêu chuẩn khuôn mẫu như bé ngoan ngoãn, biết nghe lời, tuân thủ đúng nề nếp, bé ghi nhớ và làm theo đúng những điều đã được dạy,... Không khó để bắt gặp những ánh nhìn cau có "ai cho phép con vẽ lung tung ở đây" của mẹ khi con đang trộm vẽ vào một góc nào đó trong nhà hoặc sự ngăn cản ngay lập tức của ba khi con muốn chơi các trò vận động trong chính ngôi nhà của mình.
Đồng ý rằng việc uốn nắn con trẻ theo nền nếp, định hướng của gia đình là cần thiết vì nó góp phần định hình nhân cách của trẻ trong tương lai, song ba mẹ cũng nên ghi nhớ rằng mỗi đứa trẻ đều có tiềm năng phát triển riêng. Vì vậy, nếu được kích hoạt tư duy sáng tạo từ sớm trong những năm đầu đời là vô cùng quan trọng.
Có nhiều cách hiểu khác nhau về định nghĩa "Tư duy sáng tạo" của trẻ nhỏ. Nhưng thu gọn lại, đó là khả năng trẻ thể hiện bản thân mình với những người xung quanh, cách trẻ luôn tò mò, tìm tòi, khám phá và phát minh ra những điều mới mẻ. Từ đó trẻ sẽ đưa ra các hướng giải quyết vấn đề đầy bất ngờ, thú vị và độc đáo theo cách của riêng mình.
Niềm vui của con là được vui chơi thỏa thích và tự do khám phá thế giới theo cách của mình
Tác giả cuốn sách "Supporting Creativity and Imagination in the Early Years" tạm dịch là "Hỗ trợ sự sáng tạo và khả năng tưởng tượng của trẻ trong những năm đầu đời" xuất bản bởi đại học Oxford - bà Bernadette Duffy nhấn mạnh rằng tư duy sáng tạo của trẻ giống như nền tảng cho các loại trí thông minh mà trẻ có, đồng thời giúp các bé có thể thích nghi dễ dàng hơn với sự thay đổi của thế giới thông qua việc phát huy trí tưởng tượng phong phú của mình. Bên cạnh đó, tư duy sáng tạo cũng giúp khơi dậy sự tò mò, kích hoạt sự tự do khám phá những điều mới mẻ, tự tin giao tiếp với thế giới xung quanh. Đó chính là nền tảng vô cùng vững chắc cho việc phát triển trong học tập và trưởng thành trong tương lai. Đặc biệt là đối với những em bé được sinh ra và lớn lên trong thời đại công nghệ 4.0, "ngọn lửa tiềm ẩn" của các em đóng vai trò vô cùng quan trọng trong mọi lĩnh vực và mọi môi trường.
Làm thế nào để không dập tắt "ngọn lửa" trong con?
Giáo sư người Mỹ George Land khi tìm hiểu về trí tưởng tượng của trẻ em và người lớn đã đưa ra chủ đề cho nghiên cứu của mình: "Tư duy sáng tạo là năng khiếu bẩm sinh hay có thể được rèn luyện?"
Theo đó, có đến 98% các bé 5 tuổi đạt mức điểm "Thiên tài" trong số 1600 đứa trẻ từ 4-5 tuổi làm bài kiểm tra khả năng sáng tạo. Các em bé này tiếp tục được kiểm tra lại nhiều lần khi lớn lên, tuy nhiên, kết quả nhận được từ bài kiểm tra ngày càng thấp. Chỉ có 2% nhận được mức điểm "Thiên tài" ở độ tuổi trung bình là 31. Kết quả trên cho thấy phương pháp và môi trường giáo dục không phù hợp là tác nhân chính ảnh hưởng đến sự phát triển trong tư duy sáng tạo của trẻ nhỏ.
Nuôi dưỡng cảm xúc tích cực cũng là một thành công của con
Trong khuôn khổ giáo dục truyền thống, ta dễ dàng nhận thấy phần lớn trẻ em ngày càng gò mình vào một khuôn khổ do người lớn tạo nên. Các con thiếu đi sự chủ động, năng động, sáng tạo với bản sắc cá nhân và dần quen với việc đến trường để ghi nhớ, học thuộc và hành động theo những điều được dạy. Đó cũng là nguyên nhân chính dẫn đến việc trẻ dần mất đi khả năng tư duy độc tập cùng sự tò mò vốn có của mình.
Vẫn còn các bậc ba mẹ mang nặng tư tưởng giáo dục không mấy phù hợp với xã hội hiện đại, áp đặt quy chuẩn "giỏi", "ngoan" truyền thống lên con cái của mình mà không nghĩ rằng mình sẽ vô tình trở thành người dập tắt "ngọn lửa" trong con. Nhưng bên cạnh đó, nhiều bậc Phụ huynh đã và đang cố gắng tìm cho con một môi trường để con tự do phát triển toàn diện, vượt ra khỏi khuôn mẫu của các phương pháp giáo dục truyền thống.
Ở Sakura Montessori các bé được khám phá bản thân ở nhiều góc cạnh thông qua nhiều hoạt động học tập và trải nghiệm
Chị Mỹ Hạnh - Mẹ bé Trần Đan Tiên (Xoài) (Phụ huynh Sakura Montessori) chia sẻ: "Xuất phát từ những trải nghiệm của bản thân, khi học xong Đại học, ra trường đi làm, mình cũng cần thời gian để thử nghiệm xem mình phù hợp với công việc nào, với môi trường làm việc như thế nào trước khi quyết định gắn bó với công việc đó nên mình nghĩ các con cũng cần có không gian thích hợp để trải nghiệm, qua đó ba mẹ có thể phát hiện ra thiên hướng phát triển, sở thích, sự tò mò phù hợp với khả năng nhận thức của con. Chính vì thế mình chọn Sakura Montessori là môi trường cho con trải nghiệm từ rất sớm, khi bé chưa tròn 3 tuổi".
Qua hơn 11 năm tiên phong áp dụng và lan tỏa phương pháp giáo dục Montessori tại Việt Nam, trường mầm non quốc tế Sakura Montessori được phụ huynh và các chuyên gia Montessori đánh giá cao trong việc áp dụng phương pháp Montessori chuẩn mực, mang tới môi trường học tập cá nhân hóa, khơi dậy tiềm năng sẵn có trong mỗi bạn nhỏ. Con được tự do tạo ra những sản phẩm mang đậm dấu ấn cá nhân trong nhiều môn học đa dạng dưới nhiều hình thức sáng tạo, được tự do phát triển sự tò mò vốn có theo lứa tuổi, đặt câu hỏi và đưa ra câu trả lời cho bất kỳ vấn đề nào. Giáo viên giữ vai trò là người hướng dẫn và tham gia cùng trẻ. Bằng cách này, con được phát huy tối đa năng lực tư duy sáng tạo, được khơi dậy niềm yêu thích học tập và trở nên chủ động trong quá trình tiếp thu kiến thức.
"Chúng ta không thể tạo ra thiên tài. Chúng ta chỉ có thể dạy trẻ nhỏ cơ hội phát huy những tiềm năng của chúng" - Maria Montessori.
Mọi đứa trẻ sinh ra đều có cách sáng tạo và trí tưởng tượng của riêng mình. Ngọn lửa nhen nhóm trong mỗi đứa trẻ cần được ba mẹ tạo điều kiện để lớn dần bằng cách cho chúng được phát triển trong môi trường phù hợp - nơi con được kích hoạt và giải phóng tư duy sáng tạo. Bên cạnh trường học, ba mẹ cũng cần cổ vũ, đồng hành, tin tưởng và thấu hiểu con. Vì đó là điều kiện đủ để ngọn lửa đam mê và sáng tạo trong con bùng cháy mạnh mẽ nhất!