Số phận của Trái Đất và sự tàn phá của thế giới tự nhiên gần đây đã được đặt dưới kính hiển vi với sự ra mắt của bộ phim tài liệu Netflix "A Life On Our Planet" của Sir David Attenborough.
Bộ phim đánh dấu sự rời bỏ định dạng phim tài liệu thiên nhiên thông thường (với những thước phim đẹp đẽ vốn có) của ông về thế giới tự nhiên/hoang dã, thay vào đó là sự đau buồn cho những thiệt hại do biến đổi khí hậu và các hình thức can thiệp khác của con người.
Đó là một thước phim đong đầy cảm xúc, khi nhà tự nhiên học kể lại những thay đổi môi trường mà ông đã tận mắt chứng kiến trong suốt sự nghiệp của mình, như sự tàn phá của rừng nhiệt đới Borneo và quần thể đười ươi bản địa của nó.
Dưới đây là 9 lý do mà chúng ta cũng nên quan tâm đến tương lai của hành tinh và hàng triệu loài sinh vật gọi nó là "NHÀ":
1. Hơn một triệu loài hiện đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng
Theo Diễn đàn Khoa học liên chính phủ về đa dạng sinh học và các dịch vụ hệ sinh thái (IPBES), hơn một triệu loài động thực vật đang bị đe dọa tuyệt chủng - con số lớn hơn bao giờ hết trong lịch sử loài người.
2. Quy mô quần thể động vật hoang dã giảm 2/3 kể từ năm 1970
Đã có sự sụt giảm trung bình 68% về quy mô số lượng toàn cầu của các loài lưỡng cư, chim, động vật có vú và bò sát từ năm 1970 đến năm 2018, theo Báo cáo Living Planet Report năm 2020 của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF).
3. Các tiểu vùng nhiệt đới của châu Mỹ giảm mạnh nhất
Nghiên cứu của WWF cho biết thêm rằng đã có sự suy giảm 94% quần thể động vật hoang dã ở các tiểu vùng nhiệt đới của châu Mỹ trong vòng 50 năm kể từ năm 1970. Hiện trạng này được nhận định là sụt giảm lớn nhất được quan sát thấy ở bất kỳ đâu trên Trái Đất.
4. Các loài chết đi thường xuyên hơn bao giờ hết
Theo một nghiên cứu năm 2014 của Đại học Brown ở Mỹ, các loài đang chết đi thường xuyên hơn 1.000 lần so với trong 60 triệu năm trước khi con người xuất hiện. Báo cáo củng cố "tính cấp thiết để bảo tồn những gì còn sót lại trên hành tinh", tác giả chính Jurriaan de Vos cho biết.
Hình ảnh chú sư tử đực tại Guatemala. Ảnh: Hugo Pivaral / Unsplash
5. Các loài nước ngọt suy giảm nhanh hơn bất cứ thứ gì khác
Quần thể các loài động vật hoang dã nước ngọt đang giảm nhanh hơn bất kỳ so với các loài khác, giảm trung bình 84% từ năm 1970 đến năm 2018, theo Báo cáo Living Planet Report năm 2020 của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF). Con số này cũng đánh dấu mức tăng 1% so với mức 83% được báo cáo cách đây 2 năm.
6. Những cánh rừng nhiệt đới bị mất vì nông nghiệp
Khoảng 100 triệu ha rừng nhiệt đới bị mất giữa năm 1980 và 2000, theo Diễn đàn Khoa học liên chính phủ về đa dạng sinh học và các dịch vụ hệ sinh thái (IPBES). Các nhà nghiên cứu cho biết thêm, nguyên nhân chủ yếu là do việc chăn thả gia súc ở Mỹ Latin và các đồn điền ở Đông Nam Á.
7. Gần 40% thực vật có nguy cơ tuyệt chủng
39,4% thực vật trên toàn thế giới đang có nguy cơ chết dần, theo báo cáo của Vườn thực vật và nấm Hoàng gia Kew. Một thách thức khác là xác định chúng trước khi tuyệt chủng, với 1.942 loài thực vật mới được xác định chỉ trong năm 2019.
8. Nông nghiệp công nghiệp thúc đẩy sự suy giảm của côn trùng
Theo một nghiên cứu được công bố trên Science Direct, tỷ lệ sụt giảm nghiêm trọng có thể dẫn đến hơn 40% số loài côn trùng trên thế giới biến mất trong vòng nhiều thập kỷ - với việc mất môi trường sống do nông nghiệp - công nghiệp là nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm này.
Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy tổng khối lượng của tất cả các loài côn trùng trên hành tinh đang giảm 2,5% mỗi năm. Nếu xu hướng đó tiếp tục gia tăng, Trái Đất có thể không có bất kỳ loài côn trùng nào vào năm 2119.
9. Các loài chim cũng bị đe dọa
Khoảng 3,5% loài chim thuần hóa đã tuyệt chủng kể từ năm 2016, IPBES báo cáo. Ngoài ra, gần một phần tư (23%) các loài chim bị đe dọa đã bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu, Báo cáo đánh giá toàn cầu về Đa dạng sinh học và Dịch vụ Hệ sinh thái cho biết thêm.
Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) cho biết, số lượng các loài trên Trái Đất đang bước vào giai đoạn sụt giảm khổng lồ. Sự tuyệt chủng này sẽ dẫn đến hậu quả tiêu cực đối với hoạt động của hệ sinh thái và các thành tố quan trọng duy trì nền văn minh.
Từ những con số đáng báo động đó, giới nghiên cứu nhận định, tốc độ tuyệt chủng hiện nay nhanh gấp 4.000 lần so với thời kỳ khủng long!
Diễn đàn Khoa học liên chính phủ về đa dạng sinh học và các dịch vụ hệ sinh thái (IPBES), do Liên Hợp Quốc thành lập, liệt kê:
Bài viết sử dụng nguồn: BT
* Đọc bài cùng tác giả Trang Ly tại đây.