Trong suốt lịch sử 36 năm của Microsoft Windows, chúng ta đã có những phiên bản cực kỳ phổ biến như Windows 3.1 (1992), đây là phiên bản đầu tiên bắt đầu cuộc cách mạng giao diện đồ họa người dùng PC. Chúng ta có Windows 95 (1995), Windows đầu tiên hỗ trợ Internet, có trình duyệt web tích hợp, khả năng chạy các ứng dụng 32-bit và Start Menu mang tính biểu tượng vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Chúng ta có Windows XP (2001), chế độ bảo vệ thực sự hướng tới người tiêu dùng đầu tiên, hệ điều hành Windows 32 bit ưu tiên đa nhiệm, có vòng đời dài nhất trong số các hệ điều hành Windows cho đến nay.
Tất cả đều là những bản phát hành thành công, nhưng chúng ta cũng đã có một số phiên bản Windows khiến người dùng căm ghét. Một số trong đó là do bị nhồi nhét quá nhiều tính năng mà vẫn chưa sẵn sàng để phát huy, nhưng cũng có phiên bản chỉ đơn giản là... tồi tệ.
1. Windows 1.0
Ngày phát hành: tháng 11 năm 1985
Microsoft đã có một số kinh nghiệm với GUI (giao diện đồ họa người dùng), họ đã làm việc với Apple để phát triển các ứng dụng cho Mac vào năm 1984. Vì vậy, công ty đã cố gắng tạo ra GUI của riêng. Nó là một giao diện đồ họa đa nhiệm, cũng có thể chạy các chương trình và ứng dụng DOS được viết riêng cho Windows.
Windows 1.0 thường bị ghét vì các vấn đề liên quan đến hiệu suất và thiếu tài nguyên cho người dùng. Ngoài ra, hầu hết các PC vào thời điểm đó không thể chạy nó vì thông số kỹ thuật phần cứng của chúng không đủ mạnh. Nhưng dù sao thì đây vẫn là một sản phẩm “1.0”.
2. Windows/386 2.10
Ngày phát hành: tháng 5 năm 1988
Windows 2.10 có hai phiên bản khác nhau, một dành cho bộ xử lý Intel 80286 16-bit và một cho bộ xử lý Intel 80386 32-bit. Phiên bản 386 cho phép nó chạy ở chế độ được bảo vệ, trên đó các ứng dụng và GUI chạy như một tác vụ ảo trong tập lệnh 8086. Điều này cho phép nó có một hình thức đa nhiệm hạn chế, đây là một cải tiến công nghệ đáng kể cho hệ điều hành trên PC. MS-DOS chỉ có thể chạy một ứng dụng trong cùng một lúc; Windows 386 cho phép các ứng dụng DOS chạy trong nền thay vì bị treo, mặc dù có các vấn đề với các ứng dụng liên quan đến thời gian.
Tuy nhiên, Windows 386 có vấn đề lớn về độ ổn định. Ví dụ: trình quản lý bộ nhớ của nó không tương thích với trình quản lý bộ nhớ DOS, chẳng hạn như QEMM hoặc DOS Extender mà các ứng dụng như bảng tính phổ biến Lotus 1-2-3 cần. Vì vậy, điều đó có nghĩa là nếu bạn muốn sử dụng các ứng dụng đó, bạn sẽ cần một đĩa mềm để khởi động và cần reboot vào DOS để chạy chúng. Đây là điều không thể tưởng tượng nổi trong thời đại ngày nay. Bạn cũng không thể chuyển ra đĩa ảo nếu bắt đầu hết bộ nhớ. Một số vấn đề này đã được khắc phục trong Windows 3.0, ra mắt sau đó vào năm 1990.
3. Windows NT 3.1
Ngày phát hành: tháng 7 năm 1993
Mặc dù hệ điều hành này là nền tảng cho kernel mà tất cả các phiên bản Windows hiện đại hiện nay đều dựa trên, nhưng đây là một sự thay đổi lớn và nó đã có một khởi đầu khó khăn. Bắt đầu bằng việc viết lại hệ điều hành OS/2 3.0 mà IBM và Microsoft hợp tác, hai công ty chia tay nhau và Microsoft quyết định sử dụng Windows NT theo hướng riêng của mình, thuê Dave Cutler từ DEC, kiến trúc sư của Hệ điều hành VMS, để điều hành nhóm phát triển cốt lõi. Mặc dù hệ điều hành này có giao diện Windowing giống hệt với Windows 3.1, phiên bản Windows dành cho doanh nghiệp phổ biến chạy trên nền DOS, nhưng hai hệ thống lại cực kỳ khác nhau về mặt kiến trúc.
Windows NT có một chế độ được bảo vệ gốc, hỗ trợ vi xử lý đa nhân, đa luồng, nhiều người dùng, không phụ thuộc vào kiến trúc bộ xử lý, một hệ điều hành ưu tiên đa nhiệm thực sự, nhưng nó cần chạy các ứng dụng Win32 được viết riêng để tận dụng các tính năng đó. Các ứng dụng Windows 16-bit từ Windows 3.1 có thể chạy trên NT, nhưng chúng chạy chậm và không tốt lắm - và khả năng tương thích với DOS rất kinh khủng. Ngoài ra, Windows NT 3.1 đắt tiền (phiên bản máy trạm là 500 USD), có yêu cầu phần cứng tối thiểu khá cao vào thời điểm đó (bộ xử lý 386 và bộ nhớ 12MB) và chạy tốt nhất trên các hệ thống không phải của Intel như DEC Alpha và MIPS.
4. Windows Me
Ngày phát hành: tháng 9 năm 2000
Windows Millennium Edition (Phiên bản Thiên niên kỷ), hay ME, được giới thiệu như một bản làm mới tạm thời của Windows 98 (bản làm mới của Windows 95) trước khi nền tảng NT chuyển sang Windows XP.
Windows Me bao gồm các phiên bản cập nhật của Internet Explorer và Windows Media player, là những tiện ích bổ sung cho Windows 98 và Windows 95. Mặc dù điều này có vẻ tốt trên mặt lý thuyết, nhưng Windows Me đã bị chê bai nhiều vì nó không ổn định, thiếu hỗ trợ cho các ứng dụng cũ mà các phiên bản trước vẫn có, và không khai thác phần cứng PC hiện đại như cách Windows 2000, hệ điều hành kinh doanh mà Microsoft đang vận hành vào thời điểm đó đã làm.
Mãi cho đến khoảng một năm sau, Windows XP dựa trên NT được phát hành, trở thành phiên bản Windows thành công nhất trong lịch sử.
5. Windows Vista
Ngày phát hành: tháng 1 năm 2007
Chỉ cần nhắc đến "Windows Vista" trong một cuộc trò chuyện bình thường trong giới công nghệ, và bạn sẽ nhận được hàng loạt lời chê trách dành cho hệ điều hành này. Tại sao nó lại khủng khiếp như vậy? Yêu cầu hệ thống cao và các điều khoản cấp phép phức tạp, thời gian khởi động lâu hơn, các vấn đề tương thích phần mềm, việc sử dụng các công nghệ DRM mới và tính năng Kiểm soát Tài khoản Người dùng cực kỳ khó chịu đã khiến bản phát hành này trở thành thảm họa với Microsoft.
Mặc dù Vista gặp nhiều khó khăn, nhưng không thể phủ nhận rằng đây là một hệ điều hành có giao diện ấn tượng, nhiều thay đổi về kiến trúc được giới thiệu vẫn tồn tại trong các phiên bản Windows hiện đại ngày nay và Windows 7, một trong những phiên bản Windows thành công nhất, về cơ bản là một Windows Vista đã được làm sạch và sắp xếp hợp lý.
6. Windows 8
Ngày phát hành: tháng 8 năm 2012
Cốt lõi của Windows 8 không khác nhiều so với Windows 7 - cho đến nay là một trong những hệ điều hành Windows thành công nhất, cùng với Windows XP và Windows 10. Tuy nhiên, Windows 8 giao diện người dùng "Metro" khối, với các ô Live Tiles và loại bỏ cả "Start menu" phổ biến đã trở thành một thảm họa lớn.
Microsoft đã cố gắng thống nhất giao diện Metro của Windows 8 trên máy tính, máy tính bảng, và thậm chí cả Windows Phone, nhưng không thể đáp ứng được nhu cầu của người dùng. Live Tiles vẫn tồn tại trong Windows 10 nhưng ít nổi bật hơn và đang bị loại bỏ trong Windows 11.
Windows 11?
Ngày phát hành: Mùa thu năm 2021
Có thể còn quá sớm để nói liệu Windows 11 có trở thành một trong những phiên bản bị ghét nhất từ trước đến nay hay không, vì nó thậm chí còn chưa được phát hành chính thức. Nhưng đã có các dấu hiệu không tốt đối với nhiều người dùng PC chạy Windows 10 muốn được nâng cấp: đó là dựa trên các yêu cầu hệ thống hiện tại của Windows 11, bao gồm TPM 2.0 và không hỗ trợ các hệ thống Intel x86 Generation 7 trở về trước.
Các chip Intel này được xuất xưởng bắt đầu từ tháng 8 năm 2016 và vẫn được bán trong các kênh bán lẻ, bao gồm cả Surface Studio của Microsoft. Thật không may, rất nhiều PC sẽ bị loại bỏ.
Windows 11 nếu như không thay đổi sẽ khiến hàng trăm triệu hệ thống bị mắc kẹt trên Windows 10 - hệ điều hành vẫn sẽ được hỗ trợ cho đến tháng 1 năm 2025. Một điều rất tồi tệ được tạo ra bởi bản nâng cấp phần mềm mà về cơ bản dường như chỉ là một bản cập nhật giao diện từ Windows 10.
Tham khảo: ZDNet