Ô nhiễm nhựa đang là một mối nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường sống tự nhiên của hầu hết các loài. Theo các số liệu thống kê của Ngân hàng Thế giới, ước tính Việt Nam đã thải ra trên 31 triệu tấn rác thải sinh hoạt và gần 5 triệu tấn rác thải nhựa chỉ riêng trong năm 2018.
Việt Nam hiện thuộc nhóm các quốc gia có lượng xả thải rác nhựa ra biển nhiều nhất trên thế giới. Các số liệu thống kê chỉ ra rằng, tại Việt Nam, trung bình mỗi ngày lượng rác nhựa thải ra môi trường là khoảng 2.500 tấn, trong đó khối lượng rác nhựa thải ra biển dao động trong khoảng 0.28-0.73 triệu tấn/năm.
Trong khi đó, rác thải nhựa cần tới hàng trăm năm để phân hủy, và chúng phân rã thành các hạt vi nhựa, gây hủy hoại môi trường sống, ô nhiễm đất, nước, không khí, cũng như đe dọa đến hệ sinh thái biển. Khi tiêu thụ hải sản, sử dụng nguồn nước hoặc hít thở không khí có chứa hạt vi nhựa, con người có khả năng nhiễm hạt vi nhựa và những tác hại tiềm ẩn với sức khỏe là rất lớn.
Ô nhiễm rác thải nhựa còn gây ảnh hưởng nặng nề đến sinh kế của người dân vùng biển và các ngành kinh tế như du lịch, vận tải biển, các phương tiện đánh cá, khai thác và nuôi trồng thủy sản. Ảnh: WWF
Mặc dù mức độ nhận thức của người dân về tác hại của rác nhựa đã được nâng cao nhất định trong thời gian qua, nhưng thói quen sử dụng nhựa dùng 1 lần chưa có dấu hiệu suy giảm rõ ràng. Trong mua sắm cá nhân, người bán và người mua vẫn giữ thói quen thường xuyên dùng túi ni-lông để đựng đồ, dùng cốc nhựa, chai nhựa, ống hút nhựa với đồ uống, kèm thìa, dĩa nhựa trong những phần ăn mang đi…
Nhiều người tiêu dùng mong muốn hạn chế sản phẩm nhựa dùng 1 lần nhưng người bán mặc định cung cấp sẵn. Ngược lại, nhiều người bán muốn hạn chế túi nilon, ống hút, thìa dĩa nhựa… nhưng lo ngại việc khách hàng sẽ không hài lòng về dịch vụ.
WWF-Việt Nam đưa ra thông điệp chính là “Giảm rác nhựa là việc cần làm ngay của chính mỗi người vì sức khỏe của bản thân, của những người thân yêu và vì thiên nhiên trong sạch. Bạn có thể quyết định việc đó!”
Qua đó, WWF-Việt Nam hướng tới nâng cao trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với việc giảm thiểu rác thải nhựa, thúc đẩy các thói quen tiêu dùng bền vững đối với các sản phẩm nhựa trong sinh hoạt hàng ngày theo nguyên tắc 4T: Từ chối - Tiết giảm - Tái sử dụng - Tái chế.
Chiến dịch hướng tới nhóm người tiêu dùng thế hệ mới và người tiêu dùng nói chung trên toàn quốc, đặc biệt những người sinh sống ở các khu vực duyên hải ven biển. Ảnh: WWF
Như vậy, mỗi cá nhân có thể chủ động giảm sử dụng các sản phẩm nhựa dùng 1 lần bằng cách từ chối túi ni-lông hay đề nghị người bán không tự động dùng ống hút cho ly nước của mình. Khách hàng cũng có thể đề nghị doanh nghiệp giảm đồ nhựa dùng 1 lần hoặc sử dụng các lựa chọn thay thế trong sản phẩm và dịch vụ. Mọi người chủ động phân loại rác ngay tại nhà cũng là một cách để tăng lượng rác có thể tái chế, giảm lượng rác thải ra môi trường...
Bà Nguyễn Thị Diệu Thúy - Giám đốc Chương trình Giảm nhựa, WWF-Việt Nam - cho biết: “Thông qua chiến dịch truyền thông này, chúng tôi hy vọng sẽ góp phần giúp người tiêu dùng, đặc biệt là người tiêu dùng trẻ tuổi, hiểu rõ hơn về vai trò cũng như sức mạnh của người tiêu dùng trong việc thay đổi hiện trạng ô nhiễm rác nhựa và tạo ra xu hướng giảm nhựa gắn với những giá trị mới, như là người tiêu dùng văn minh, có trách nhiệm xã hội, đặc biệt là trách nhiệm với tương lai.”