Rửa tiền ở xứ sương mù
Jay-Jay Okocha là tài năng thiên bẩm mà bóng đá Nigeria và châu Phi từng sản sinh ra. Cùng với "Siêu đại bàng xanh", cựu tiền vệ tấn công sinh năm 1973 này 3 lần tham dự VCK World Cup liên tiếp từ 1994 đến 2002. Cũng giống như Ronaldinho, Okocha được ví von như phù thủy hay ảo thuật gia trên sân cỏ, và nhờ kỹ thuật điêu luyện, cựu đội trưởng Super Eagles luôn tạo ra những khoảnh khắc "sướng mắt" cho người xem.
Năm 2015, thời điểm Jay-Jay Okocha đã giải nghệ được 7 năm, nhưng anh vẫn là ngôi sao bóng đá giàu có bậc nhất thế giới. Theo Footendirect, tổng số tài sản của cựu ngôi sao PSG lên tới 150 triệu USD, đứng thứ 4 sau các ngôi sao châu Phi khác là Samuel Eto’o (202 triệu USD), Yaya Touré (170) và Didier Drogba (155).
Okocha ngày càng giàu có vì từ năm 2008, sau khi treo giày trong màu áo CLB nước Anh Hull City, anh bắt đầu chí thú làm ăn với việc thành lập công ty Group West Africa Limited ngay tại nước Anh với các trụ sở ở Milton Keynes, Buckinghamshire, Aberdeen và Hull.
Group West Africa Limited của Okocha hoạt động ở 3 lĩnh vực là quản lý cầu thủ bóng đá, xây dựng và nhà hàng. Nhưng Okocha bị cảnh sát nghi ngờ có dấu hiệu phạm tội trong các hoạt động làm ăn ở Vương quốc Anh.
Từ năm 2015, cảnh sát ở Aberdeen bắt đầu điều tra các hoạt động kinh doanh của Okocha. Sau 4 năm âm thầm điều tra, tới tháng 6/2019, họ thu thập được một số chứng cứ chống lại cựu "Siêu đại bàng xanh" để chuyển hồ sơ cho tòa án Aberdeen. Theo đó, cựu tiền vệ sinh năm 1973 người Nigeria bị cáo buộc rửa tiền và tiêu thụ các tài sản có nguồn gốc từ phạm pháp mà có được.
Cáo buộc trên khiến Okocha liên tục phải hầu tòa án Aberdeen. Tới ngày 12/03/2020 vừa qua, tòa án mới chính thức hủy vụ án chống lại Okocha, đồng thời buộc tội hai người đàn ông khác là Bashiru Sadoh và Peter Ogbummor. Một số nguồn tin cho rằng, hai người đàn ông trên là công sự thân cận của chính Okocha trong các hoạt động tội phạm và đã nhận trách nhiệm thay cho cựu tiền vệ Nigeria và nhận rất nhiều tiền từ huyền thoại này.
Phản bạn, chơi với mafia, trốn thuế ở quê
Nhưng Nigeria mới là mảnh đất tốt cho phát triển kinh doanh của doanh nhân Okocha, bởi đó là quê hương của anh, nơi anh được ngưỡng mộ và có tầm ảnh hưởng lớn nhờ những năm tháng huy hoàng cùng đội tuyển Nigeria.
Tại Thủ đô Lagos, nhà vô địch Olympic 1996 mở công ty Jay-Jay Okocha Group West Africa Limited, với 250 nhân viên, hoạt động ở 8 lĩnh vực khác nhau, bao gồm: kinh doanh bất động sản; xây dựng cầu đường; cung cấp và phân phối các thiết bị điện tử; xuất nhập khẩu hàng hóa tiêu dùng; cung cấp nhân viên an ninh và thiết bị an ninh; nhà hàng, quán bar; tổ chức các sự kiện thể thao và quản lý cầu thủ bóng đá.
Nhưng xuất thân vốn từ cầu thủ, làm sao Okocha đủ sức, kinh nghiệm cũng như kiến thức để quản lý, phát triển một công ty có quá nhiều lĩnh vực hoạt động? Biết người, biết ta, Okocha mời những doanh nhân có kinh nghiệm ở nhiều lĩnh vực khác nhau cùng tham gia góp vốn, hợp tác tại Jay-Jay Okocha West Africa Limited.
Chẳng hạn ở lĩnh vực xây dựng cầu đường do cổ đông James Nwankwo Kuja, một nhà thầu có tiếng ở Nigeria đảm nhiệm, doanh nhân Ijeoma Kuja phụ trách cung cấp và phân phối các thiết bị điện tử, Daniel Chukwudi đứng đầu mảng phát triển bất động sản… Tại công ty mang tên mình, Okocha là cổ đông lớn nhất, anh giữ chức Chủ tịch hội đồng quản trị và bà vợ Nkechi làm Tổng giám đốc.
Nhưng khi Jay-Jay Okocha West Africa Limited đang ăn nên làm ra và trở thành một tập đoàn lớn ở Nigeria thì công ty này lại xảy ra mâu thuẫn lớn, dẫn tới cuộc chiến pháp lý giữa vợ chồng Okocha với các cổ đông còn lại. Người ta cho rằng, khi West Africa Limited đã lớn mạnh, có thương hiệu, khách hàng và đi vào guồng quay của sự phát triển thì Okocha và vợ tìm mọi cách đẩy những cổ đông khác… ra đường.
Tới năm 2013, những cổ đông gồm Friday Nwankwo-Kuja, Ijeoma Kuja, James Nwankwo Kuja, Chinedu Nwankwo-Kuja, Daniel Chukwudi, Mary Chioma Nwankwo-Kuja đã kiện vợ chồng Okocha lên Tòa án Tối cao Liên bang ở Lagos (Nigeria) với những cáo buộc như áp bức các cổ đông, giả mạo quyết định của hội đồng quản trị để thay đổi, sa thải các giám đốc dưới quyền để đưa người thân lên nắm quyền, thay đổi các bản hợp đồng một cách bất hợp pháp…
Luật sư Caleb Rotimi Oyekola của nhóm cổ đông cho biết: "Các cổ đông đều có những đóng góp rất lớn cho công ty. Đơn cử như James Nwankwo Kuja – người nắm giữ cương vị giám đốc điều hành. Tuy nhiên, những người như Nwankwo Kuja đều lần lượt bị cách chức, thay thế vị trí một cách bất hợp pháp".
"Kể từ khi thành lập công ty, vợ chồng Okocha chưa bao giờ tổ chức một cuộc họp đại hội đồng quản trị mà chỉ họp với từng cá nhân chủ chốt, nhưng họ lại luôn giả mạo quyết định của hội đồng quản trị để thao túng, áp bức các cổ đông".
Cũng theo luật sư Oyekola, Okocha đã bán đứt hộp đêm Ten Club - một công ty con của Jay-Jay Okocha West Africa Limited mà không hề thông qua các cổ đông. Thậm chí, Oyekola còn cáo buộc khi xảy ra mâu thuẫn, Okocha đã thuê các băng đảng xã hội đen đe dọa tính mạng của các thân chủ ông.
Tới đầu năm 2014, thẩm phán Ibrahim Buba của Tòa án Tối cao Liên bang ra phán quyết, sự thay đổi về nhân sự của Okocha mà không thông qua Hội đồng quản trị là bất hợp pháp, vô hiệu và không có tác dụng. Ngoài ra, tòa án cũng ra lệnh cho kiểm toán kiểm tra lại toàn bộ tài khoản và hoạt động của công ty, đồng thời vợ chồng Okocha cũng bị hạn chế một số hoạt động điều hành, vốn thuộc về các cổ đông.
Tới năm 2017, tòa án Lagos tại Nigeria cáo buộc Okocha trốn thuế và liên tục từ chối lịch triệu tập của tòa án để giải quyết vụ việc. Tới ngày 15/4/2019, tòa án buộc phải ra lệnh bắt giữ Okocha.
Cuộc sống và sự nghiệp của "phù thủy" Jay Jay Okocha từ khi giải nghệ là vậy. Tiếp tục thành công trong kinh doanh nhưng theo cách không được "sạch" và liên tục phải hầu tòa án từ quê nhà Nigeria cho tới nước Anh.