Phẫu thuật sứt môi, hở hàm ếch: Từ lưu ý đến giá cả, nơi nên thực hiện được chuyên gia chia sẻ tường tận

TS.BS Phạm Thị Việt Dung: Khe hở môi, vòm miệng hay sứt môi, hở hàm ếch trong ngôn ngữ đời thường là bệnh lý bẩm sinh, xuất hiện ngay từ khi trẻ trong bụng mẹ với tỷ lệ khá cao 1 trẻ bệnh trên 600-1000 trẻ ra đời. 

Trẻ nam có tỷ lệ mắc 67% cao hơn trẻ nữ 33%. Khe hở môi thường đi kèm khe hở vòm miệng (70%) hoặc cũng có thể xuất hiện đơn lẻ khe hở môi đơn thuần (30%). Trong thời kỳ bào thai, môi và vòm miệng được tạo thành bởi sự hợp nhất lại của nhiều nụ mầm xương sọ mặt. 

Do vậy, khi có rối loạn xảy ra trong quá trình gắn liền giữa các nụ mầm này sẽ tạo ra cấu trúc môi, vòm miệng bất thường với sự xuất hiện của khe hở môi, vòm ở các mức độ và vị trí khác nhau.

TS.BS Phạm Thị Việt Dung: Phẫu thuật đóng khe hở vòm nhằm phục hồi lại sự liên tục giải phẫu, xóa bỏ sự thông thương bất thường giữa khoang mũi và khoang miệng. Phẫu thuật phải đáp ứng các yêu cầu sau: đóng kín khe hở, đẩy lùi vòm miệng ra sau và thu hẹp được eo họng. Phẫu thuật được tiến hành ở độ tuổi 18-30 tháng. Lứa tuổi này trẻ không quá bé để tiến hành phẫu thuật, các cấu trúc giải phẫu tương đối rõ ràng thuận lợi cho phẫu thuật và đặc biệt đây là thời điểm trẻ bắt đầu tập phát âm. Vòm miệng hồi phục tốt trẻ sẽ ít bị ngọng về sau.

Biến dạng khe hở môi liên quan đến tổ chức phần mềm che phủ và hệ thống xương bên dưới, có thể kéo theo sự sai lệch của cung răng, thiểu sản cung hàm trên gây đẩy lùi hàm trên vào trong (móm). Sự mất liên tục của cơ vòng môi, làm cơ này có vị trí bám lệch lạc gây co kéo biến dạng mũi: thiểu sản cánh mũi, biến dạng đỉnh mũi, nền mũi rộng với cánh mũi bè, trụ mũi vẹo về bên khe hở. Do có nhiều loại hình khe hở môi khác nhau nên lứa tuổi phẫu thuật cũng khác nhau dao động từ 3-12 tháng tuổi. Phẫu thuật gồm chỉnh sửa vị trí bám sai lệch của cơ vòng môi, phục hồi sự liên tục của cơ này, khâu đóng khe hở da môi trên, chuyển vị trí sai lệch của trụ mũi cánh mũi về bình thường. Trong khi chờ đến tuổi phẫu thuật, một số dụng cụ hỗ trợ có thể được sử dụng. Nếu có khe hở cung răng, phẫu thuật ghép xương được tiến hành vào thời điểm 7-8 tuổi. Tình trạng sẹo biến dạng mũi môi sau phẫu thuật có thể chỉnh sửa vào khoảng 14-16 tuổi, kể cả sau tuổi trưởng thành cho đến khi đạt yêu cầu về thẩm mỹ.

TS.BS Phạm Thị Việt Dung: Các bệnh viện có chuyên khoa phẫu thuật tạo hình hoặc phẫu thuật hàm mặt với đội ngũ phẫu thuật viên được đào tạo chuyên sâu về khe hở môi, vòm và đội ngũ gây mê tốt có thể đảm nhiệm được phẫu thuật này. Theo tôi được biết ở miền Bắc có một số nơi có thể làm tốt phẫu thuật này: Bệnh viện Việt Nam Cu Ba, khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ - Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn, Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương, Bệnh viện Nhi trung ương, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108… Một số cơ sở Tạo hình khác hoặc khoa Răng Hàm Mặt của một số bệnh viện tỉnh hiện cũng đã triển khai thường quy các phẫu thuật đóng khe hở môi, vòm.