Nhắc đến Blacka, fan rap lập tức nghĩ ngay đến một “siêu quái vật” đáng gờm của làng rap, một trong những người freestyle đỉnh nhất trong giới Underground, người sử dụng punchline cực kì nhuần nhuyễn. Blacka hiện là đương kim Á quân của Rap Việt mùa 2 và vẫn hoạt động chăm chỉ, ra mắt các sản phẩm đậm chất Underground nhưng song song đó, vẫn kết hợp với nhiều nghệ sĩ Mainstream.
Giữa những ngày Rap Việt đang phát sóng những tập thi căng thẳng của vòng Bán kết, chuẩn bị hướng đến vòng Chung kết, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện thú vị với Blacka.
Với tư cách một rapper lão luyện và là Á quân mùa 2 Rap Việt, bạn thấy mặt bằng chung thí sinh mùa 3 thế nào?
Rap Việt như 1 cuộc thi trạng nguyên đối với rapper vậy. Là dạng thi xong đổi đời, khiến ba mẹ tự hào. Như tôi đây, thi xong ba mẹ cũng rất tự hào mặc dù trước đó cũng đã kiếm được tiền rồi. Đặc biệt nhất là có tiếng nói hơn trong gia đình.
Về mùa 3, tôi thấy các bạn trình diễn rất tốt nhưng tôi cảm thấy năm nay không đậm chất hiphop như mùa 1, 2. Tôi nghĩ các bạn đã biết cách làm thế nào để đến gần hơn với công chúng, nhưng tôi vẫn nghĩ cái gốc nên cần được giữ nguyên.
Mỗi mùa sẽ có 1 keyword nhất định để họ dẫn dắt chương trình nên có thể xu hướng của mùa này ban đầu đã được định sẵn như vậy, sẽ hướng đến những ca khúc có khả năng viral trên TikTok. Hiện tại, tôi ấn tượng với Liu Grace, Minh Lai, Mikelodic, SMO và cả Pháp Kiều.
Pháp Kiều là 1 rapper làm khá tốt từ grooving, flow, giai điệu đều thuần 100% hiphop. Có những rapper muốn lên Rap Việt để kiếm tiền, nghe là biết luôn mới tập rap! Nhưng để thể hiện được nhịp điệu trong từng câu rap phải là 1 người phải am hiểu về thể loại này. Pháp Kiều là trường hợp như vậy, tôi đánh giá rất cao. 1 rapper mới chơi rap nếu học được skill nào sẽ rất muốn thể hiện nhưng người làm tốt skill đó sẽ tự biết tiết chế và điều chỉnh phân bố khắp cả bài, đồng thời đưa cảm xúc vào câu rap. Để làm được điều đó thì phải là người hiểu về hiphop vì hiphop là lifestyle chứ không chỉ đơn thuần là dòng nhạc. Nếu Pháp Kiều có đường đi đúng thì cũng có thể gọi em ấy là Lil Nas X của Việt Nam. Nhưng tôi thấy con đường với bạn có thể sẽ hơi khó vì là case đầu tiên. Bạn cần 1 người dẫn dắt giỏi để đẩy lùi những định kiến bên ngoài. Tôi rất ít khi khen ai quá mức nhưng rất muốn khen Pháp Kiều!
Còn Mikelodic có bản sắc dân gian hoàn toàn có thể mang ra quốc tế. Tôi không biết gì về miền đồng bằng Bắc Bộ nhưng khi nghe bạn tôi hoàn toàn có thể hình dung ra nơi ấy. Những năm gần đây, nhiều bạn rapper trẻ đã chứng minh được dòng nhạc của họ là không hề dễ làm, như Mikelodic bạn mang được cốt cách của mình vào trong âm nhạc, tôi đánh giá bạn cũng là 1 người có nghệ sĩ tính cao.
Liu Grace là một cô gái rất tài năng, nhưng việc bạn ấy là thí sinh đầu tiên bước vào Chung kết cũng có khá nhiều ý kiến trái chiều. Blacka đánh giá về cô gái này thế nào?
Liu Grace là một nghệ sĩ mang đậm chất quốc tế và khác hoàn toàn với tlinh. Liu Grace có âm hưởng của IT girl, một cô gái “siêu Gen Z”, ghép với Minh Lai đúng âm dương dung hoà. 1 người đường phố street boy với cô gái đáng yêu IT girl rap hay!
Tôi nghĩ bất kỳ sự thay đổi nào cũng phải đi kèm sự lột xác mà lột xác thì chắc chắn phải đau. Tôi nghĩ nếu là fan thì hãy cố gắng đồng cảm và chia sẻ với người nghệ sĩ đó. Khi hào quang ánh sáng đến quá nhanh thì chắc chắn sẽ bị bỏng rát, đó là quy luật.
Cũng là một câu hỏi khá là thủ tục: dự đoán Quán quân năm nay của Blacka sẽ là gương mặt nào?
Nói ra chắc mọi người không tin nhưng tôi nghĩ là Rhyder.
Rhyder cũng là một trường hợp khá lận đận sau các cuộc thi. Đối với anh em underground, mọi người rất chật vật trong việc chưa định hình được tên tuổi. Đến bản thân tôi cũng vậy nhưng may mắn tôi có anh em, bạn bè bên cạnh. Rhyder là 1 người có ý chí bền bỉ và tôi cảm thấy bạn rất hợp với từ khóa chương trình năm nay hướng đến. Xét về mọi khía cạnh tôi thấy bạn rất giống 1 Quán quân của năm nay nhưng để sau chương trình có thành công được hay không thì chưa thể đánh giá. Các bạn có màu sắc và visual sáng sân khấu mà không được khán giả biết đến sẽ rất áp lực lắm chứ! Tôi thành tâm mong Rhyder sẽ thành công.
Cũng liên quan đến một nhân vật cộm cán tại Rap Việt năm nay - HLV B Ray. Từng có mâu thuẫn cực lớn trong quá khứ, hiện tại bạn có thể ngồi nói chuyện đối mặt với B Ray?
Có những sự kiện lớn tôi và B Ray đã nhìn thấy nhau nhưng vờ như không thấy. Hiphop là vậy, có sự chia cắt nhưng để phát triển thì phải kết hợp nhưng sự chia cắt của tôi với B Ray quá kinh điển, có thể truyền lại nhiều năm sau của Việt Rap. Cũng nhiều lúc khi nhắc đến chuyện này “cái tôi” của tôi lay động nhưng tôi nghĩ để làm được chuyện lớn hơn thì việc hoà giải bắt buộc phải diễn ra, chỉ là chưa phải lúc này.
Đánh giá 1 cách công bằng thì bạn thấy team B Ray ra sao?
Tôi thấy hay, B Ray cũng là 1 HLV toàn diện. Bản thân tôi cũng muốn trở thành 1 rapper đi tất cả mọi loại flow, lyrics, skill, visual, câu chuyện khác nhau. B Ray là người làm được điều đó, tôi thấy B Ray rất chất. Tôi vẫn luôn công nhận B Ray giỏi và nhạc B Ray hay.
Nếu năm ngoái tôi không đi thi thì chắc năm nay sẽ không. Tôi sẽ không chọn 1 cuộc thi mà ở đó có những mâu thuẫn cá nhân trong quá khứ. Tôi không dại dột để trở thành mũi rìu của dư luận nhưng nếu công bằng thì tôi vẫn sẵn sàng chơi mà không nghĩ nhiều.
Bạn nghĩ thế nào về sự khác biệt giữa nghệ sĩ và rapper?
Tôi nghĩ sự khác biệt ở chỗ ngoài thế giới chung showbiz thì các anh em rapper may mắn có thêm 1 thế giới nhỏ của riêng mình. Nhiều khi niềm hạnh phúc của rapper sẽ nằm ở đó nên trong quá trình họ đi tranh đấu, tìm kiếm bản thân sẽ phải vượt lên những định kiến của bản thân khi xuất phát từ Underground. Tôi luôn thấy các anh em rapper có 1 thế giới hạnh phúc riêng, kể cả trong thế giới nhạc rap, họ luôn có 1 vòng tròn hạnh phúc riêng.
Tôi nghĩ đã là 1 nghệ sĩ thì môi trường nào tạo được cho mình sự thích thú thì mình sẽ ở đó. Tôi luôn cố gắng nhưng cũng sẽ không để điều gì ảnh hưởng làm đánh mất bản thân. Tôi cũng luôn có cho mình 1 thế giới riêng và Tổ Quạ chính là vòng tròn riêng của tôi, nơi tôi rất sẵn lòng mở lòng chia sẻ. Nếu đã gom đủ những cảm hứng trong thế giới nhỏ, tôi sẽ quyết định đi lên hoặc đi xuống tùy thuộc vào tâm trạng khi. Trong năm nay thì tôi đang dự định đánh đi lên.
Rapper là những người rất thích kết nối, nếu thành công tôi có thể kết nối với nhiều người để tạo ra những giá trị tích cực cho xã hội. Những cảm hứng âm nhạc của tôi thường đến từ đường phố và những trải nghiệm cuộc sống. Tôi vừa là người đơn giản nhưng cũng lại rất phức tạp, luôn muốn tìm cái đơn giản, gần gũi nhưng lại phải quá mức 1 chút. 2 thái cực rất rõ nhưng tôi luôn tìm cách nhét vào chung. Cũng có lúc tôi đánh mất mình nhưng nhờ lý trí nên biết được mình đang lạc lối, con đường này không phù hợp, nó sẽ được thể hiện ngay trên số view của bài nhạc. Tôi luôn muốn mỗi sản phẩm cũng phải duy trì mức 1-2 triệu view, những sản phẩm được hơn chục triệu view thì quá may mắn, thì có 1 giai đoạn, sản phẩm của tôi chỉ mấy trăm ngàn view. Tôi cảm thấy có vấn đề và nghĩ nên tìm lại chính mình thì cũng may mắn là những sản phẩm gần đây toàn lọt top trending!
Cụ thể hơn về giai đoạn lạc lối, chuyện gì đã xảy ra?
Tôi nghĩ đây là dòng suy nghĩ diễn ra mỗi ngày của tất cả mọi người cho đến khi mình tập trung vào công việc. Cái may mắn của tôi là tôi luôn làm cho những sợi dây liên kết của mình trở nên chủ động, ngoài những công việc bên ngoài thì tôi luôn cố gắng cho mạng lưới của riêng mình hoạt động liên tục. Tôi không bao giờ ở trong tình trạng không biết làm gì tiếp theo.
Trong giai đoạn đầu tiên của quá trình phát triển sự nghiệp, có thể tôi sẽ phải mất đi 90% những người mình yêu quý, đó là 1 chuyện buồn nhưng nó phải xảy ra nên nếu không kiểm soát tốt cảm xúc thì sẽ dễ dàng trở thành điểm yếu làm mình thất bại. Tôi không dám để điều đó xảy ra vì có nhiều người phải chăm sóc, sẽ ảnh hưởng đến kinh tế của họ. Nếu là Blacka của 5 năm về trước thì chỉ muốn làm những điều mình thích mà không sợ hậu quả nhưng sau này, nhiều sợi dây liên kết đã trở nên tình cảm và thật hơn nên tôi phải tập cách kiểm soát mình.
Trong 13 năm làm nhạc, thời điểm nào bạn bắt đầu nghĩ đến việc nên kiếm tiền từ âm nhạc chứ không chỉ giữ điều đó chỉ là đam mê?
Tôi sợ nói mọi người không tin chứ chơi rap được 2 năm tôi đã nghĩ đến chuyện này. Tôi nghĩ nếu mình đam mê 1 cái gì đó mà không kiếm tiền được thì khó có thể duy trì. Đó là 1 tiêu chuẩn kép mà những anh em rapper ở thế hệ đầu bị ảnh hưởng khá nhiều nhưng tôi nghĩ đó là quan điểm sai, vì rapper cũng là con người và cũng cần phải kiếm tiền.
Đặc biệt, dòng nhạc rap còn cần rất nhiều tiền để thực hiện ý tưởng, việc làm ra những sản phẩm chỉn chu như anh Binz chẳng hạn rất là tốn kém. Vì vậy, tôi nghĩ bắt buộc phải có tiền để chơi rap từ sau 2 năm làm nhạc, khoảng độ 5-6 năm gần đây, nhiều bạn rapper cũng nhận ra vấn đề này, đó cũng là 1 tín hiệu tốt.
Tôi nghĩ ở thời điểm hiện tại, chìa khóa cho mọi thứ là cân bằng, cân bằng tính nghệ sĩ nhưng vẫn phải phát triển các yếu tố khác. Nếu mình đã giỏi về lĩnh vực nghệ thuật thì nên biết thêm những bộ môn khác để đa chiều hơn. Tôi luôn đánh giá bản thân là 1 đứa trẻ luôn tò mò với tất cả mọi thứ và ám ảnh với việc phải giải quyết sự tò mò đó. Thế nên khi thích 1 cái gì tôi sẽ tìm cách để hiểu sâu nhất có thể, chỉ cần không đánh mất bản thân là được. Tất nhiên khi bước chân vào 1 thế giới mới sẽ có những lạ lẫm nhưng nếu biết cân bằng lúc làm cái này, lúc làm cái kia thì tôi nghĩ hoàn toàn có thể dung hoà.
Số lượng ít các anh em rapper ở tầm cao có những người đã rất dư giả trong cuộc sống nhưng tôi nghĩ đại đa số thì vẫn chưa. Các bạn có thể có một số bài nhạc nổi nhưng cũng lại có những bài ít người biết đến. Mọi người vẫn bị ảnh hưởng bởi những thứ trên MXH, hơn thua rồi những dòng suy nghĩ không có thật, ảnh hưởng đến quá trình làm nhạc.
Bạn nghĩ rapper Việt Nam đang ở đâu trong Đông Nam Á?
Vừa qua, bản cypher The Regionals của tôi, tlinh, B-wine, Gonzo thì Việt Nam giữ vị trí top 1 trong Đông Nam Á nhưng để nói chung thì tôi nghĩ vẫn còn khó trả lời vì chưa có gì quá nổi bật. Có thể lượt view hơn các bạn nước khác nhưng để đại diện cho quốc gia thì tôi nghĩ chưa có ai. Ví dụ như rapper VannDa của Campuchia, không chỉ ở cách rap mà beat hay bản sắc họ mang vô bài nhạc rất rõ ràng. Ở Việt Nam thì tôi thấy có người làm được cái này thì lại thiếu cái kia, ngay cả tôi, tôi cũng chỉ phân tích chứ chưa làm được. Như bên ca sĩ thì có chị Hoàng Thuỳ Linh là cả thông điệp và bài nhạc đều mang bản sắc của dân tộc, còn tôi nghĩ rapper chưa ai làm được. VannDa làm được điều đó, mà cái bản sắc bạn mang ra quốc tế không bị sến nhưng vẫn giữ được giá trị nguyên bản trong khi âm nhạc Campuchia khá sến. Đó là 1 điều rất khó nhưng bài See Tình của Hoàng Thuỳ Linh đã làm được.
Điều ngăn cản nghệ sĩ Việt nói chung bước vững vàng ra quốc tế là gì?
Những tấn công trên mạng tại Việt Nam cũng gây ra nhiều khó khăn cho người nổi tiếng, khán giả yêu cầu quá nhiều thứ vượt ra khỏi khả năng của nghệ sĩ. Tôi nghĩ nếu có sự thông cảm đến từ hai phía thì nghệ sĩ sẽ làm ra 1 sản phẩm chất lượng và người nghe cũng sẽ có bài nhạc xịn để nghe.
Khán giả đang bị đánh đồng hiện tượng với thái độ của nghệ sĩ, giống như bài Ghệ Iu Dấu Của Em Ơi mọi người đánh đồng lời rap là con người của tlinh. Tôi nghĩ điều đó không đúng vì bài nhạc chỉ nằm trong khuôn khổ của nó. Đối với tôi, 1 người nghe rap lâu năm thì thấy bài đó không có gì mà dư luận phải căng thẳng như vậy. Tôi đánh giá rất cao MCK và cả tlinh, có thể là do ánh sáng chiếu quá nhiều vào 2 bạn nên chỉ có 2 bạn mới hiểu được áp lực.
Tôi cũng từng bị đả kích rất nhiều trong mọi giai đoạn làm nhạc nhưng so với những ý kiến khen thì lượng chỉ trích vẫn ít hơn. Cũng không thể cấm đoán ai vì khán giả họ được quyền phán xét mọi sản phẩm của nghệ sĩ, chỉ là nghệ sĩ nên trang bị tinh thần tốt để không bị ảnh hưởng bởi những ý kiến tiêu cực.
Trước khi tham gia Rap Việt, bạn đã bao giờ nghĩ mình sẽ thay đổi từ một chiến binh đường phố mà tham gia chương trình truyền hình vui vui như La Cà Hát Ca?
Tôi nghĩ quan trọng là làm tròn vai trò của mình, ngay cả 1 người giang hồ cũng không thể làm mặt căng thẳng 24 tiếng, họ vẫn sẽ có những lúc vui đùa. Tôi cũng vậy, tôi cũng có lúc vui lúc buồn. Tôi luôn là người đơn giản luôn là đúng bản thân mình, có gì đều thể hiện ra. Bản thân tôi cũng làm nhiều content hài hước trên TikTok. Tôi nghĩ một người nghệ sĩ làm được nhiều thứ là tốt, mình đâu được chọn nơi mình sinh ra. Tôi chỉ muốn làm tốt nhất có thể, khi ở underground thì phải chất, cool còn khi tham gia chương trình truyền hình thì phải hòa hợp, thích nghi miễn sao không làm mất đi bản thân là được.
Bạn có nghĩ việc đại chúng chú ý vào rap đang khiến nhạc rap bị biến tướng?
Chắc chắc là có, nhưng trong nhiều sự biến tướng tiêu cực lại xuất hiện 1 Low G đỉnh cao, một cảm giác và con đường âm nhạc hoàn toàn khác. Khi có nhiều thứ va đập vào dòng chảy sẽ khiến dòng chảy đó đổi chiều nhưng cũng từ đó mà sản sinh ra nhiều siêu anh hùng.
Bạn có dự định lui lại phía sau, nhìn lứa rapper trẻ phát triển?
Tôi có dự định đó nhưng chắc phải 12-13 năm nữa. Tôi cũng đang đồng hành, định hướng cùng các bạn rapper trẻ như Dlow, Arthur, Lil Mickey… sắp tới cũng sẽ có thêm vài bạn.
Tôi cũng có đam mê với phim ảnh, hài kịch và muốn mang hiphop vào trong đó. Ở nước ngoài cũng đang phát triển những gameshow dành cho nhạc rap được dẫn dắt bởi 1 host. Có một dự án tôi với anh Vinh Râu đang ấp ủ, đó là một series gồm 5 người, 5 cá tính nhân vật với 5 màu sắc khác nhau. Đó sẽ là thể loại hài không nói nhiều, chỉ biểu cảm. Tôi đang chuẩn bị cũng phải được 6 kịch bản rồi, chờ tổng hợp xem nên làm cái nào trước. Thật ra tôi là 1 người hài hước nhưng rất ít người biết (cười).