Sau hai năm chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi đại dịch Covid-19, bức tranh thị trường ô tô Việt Nam đã khởi sắc trở lại trong năm 2022. Theo báo cáo của VAMA, Hyundai Thành Công và VinFast, thị trường ô tô đạt tổng doanh số 510.259 xe, tăng trưởng 24,3% so với 2021. Đây là lần đầu tiên doanh số ô tô Việt Nam vượt mốc doanh số 500.000 xe/năm, đứng thứ tư Đông Nam Á - khu vực tăng trưởng nóng trong bối cảnh doanh số ô tô toàn cầu giảm mạnh.

Năm 2022, thị trường ô tô Việt Nam có hai đợt tăng trưởng chính.

Đợt đầu tiên khởi đầu từ tháng 2. Sau dịp Tết Nguyên đán, nhu cầu mua ô tô của người dân trở lại cộng với chính sách ưu đãi 50% lệ phí trước bạ cho xe sản xuất và lắp ráp trong nước khiến doanh số tăng đột biến. Đỉnh điểm là tháng 5 - tháng cuối cùng được ưu đãi - với 50.306 xe.

Bước sang tháng 6, doanh số ô tô tụt về 29.437 xe, nhưng lại là khởi đầu cho đợt tăng trưởng thứ hai kéo dài đến hết năm. Đây là giai đoạn thị trường đã chạm tới sự ổn định, nhu cầu mua ô tô của người Việt biến động một cách tự nhiên. Từ đó, có thể thấy rằng, tiềm năng phát triển của thị trường ô tô Việt Nam là rất lớn, bất kể có tồn tại chính sách ưu đãi hay không.

Ông Dương Quang, chuyên gia ngành ô tô, cho rằng: "Sự phát triển của thị trường ô tô luôn gắn liền với hoạt động kinh tế và sự phát triển của xã hội nói chung. Nhiều năm qua, GDP và sự phát triển của Việt Nam ngày càng mở rộng và đi lên. Vì vậy, sau khi thoát ra khỏi khoảng dừng do dịch bệnh, sự phục hồi của thị trường ô tô là đương nhiên. Dịch bệnh không phải yếu tố làm thay đổi hoạt động của thị trường này".

Ở góc độ thương hiệu, Toyota dẫn đầu thị trường ô tô Việt Nam với 91.115 xe đến tay khách hàng trong năm 2022. Liên doanh Nhật Bản liên tục đảm nhận vai trò gồng gánh thị trường với mức tăng trưởng 36%. Theo sau về doanh số là Hyundai với 69.841 xe và Kia với 60.729 xe.

Với một thị trường tiềm năng như Việt Nam, không có doanh nghiệp nào muốn tụt lại trong cuộc đua doanh số. Năm 2022, các thương hiệu sử dụng chiến lược trực quan nhất để mở rộng thị phần: cải thiện dải sản phẩm. Công việc này bao gồm giới thiệu phiên bản nâng cấp, mẫu xe hoàn toàn mới hoặc khai tử những sản phẩm thiếu tính cạnh tranh. Cụ thể, đã có gần 50 phiên bản nâng cấp hoặc hoàn toàn mới được ra mắt, và 8 mẫu xe bị khai tử tại Việt Nam.

Trong nhóm xe hoàn toàn mới, Toyota Veloz Cross thành công nhất. Giới thiệu tại Việt Nam vào tháng 3, nhưng mẫu MPV Nhật Bản kết thúc năm 2022 với 14.104 xe đến tay khách hàng, xếp vị trí thứ 7 trên bảng xếp hạng doanh số. Hyundai Creta cũng là một trường hợp đáng chú ý. Mẫu xe Hàn đạt doanh số 12.096 xe, đứng thứ 10 trên bảng xếp hạng doanh số 2022.

Một năm mà nền kinh tế vận hành ổn định trở lại, Toyota Vios đã thành công trong việc giành lại ngôi vương doanh số thị trường ô tô Việt Nam. Xe đạt mức tiêu thụ 23.529 xe, cao hơn 3.598 xe so với năm ngoái và cao hơn thành tích 884 xe của đối thủ sát sườn Hyundai Accent. Những giá trị về độ bền, rộng rãi, kiểu dáng trung tính, dễ bảo dưỡng, sửa chữa và giữ giá giúp Toyota Vios trở thành mẫu xe rất khó bị đánh bại.

Năm 2022 cũng cho thấy SUV/Crossover cỡ nhỏ và MPV cỡ nhỏ đã thực sự trở thành thế lực mới. Cụ thể, trên bảng xếp hạng bán chạy có đến 3 mẫu SUV/Crossover cỡ nhỏ và 2 mẫu MPV cỡ nhỏ. Doanh số phân khúc SUV/Crossover cỡ nhỏ tăng trưởng 35,9% và tăng trưởng 52,4% đối với phân khúc MPV cỡ nhỏ trong năm 2022.

Tiềm năng của phân khúc SUV/Crossover cỡ nhỏ khiến Mitsubishi chọn Việt Nam là nơi ra mắt toàn cầu mẫu XFC Concept - điều chưa từng có trong tiền lệ. Tương tự, phân khúc MPV cỡ nhỏ tăng trưởng nóng cũng khiến những ông lớn như Hyundai, Kia vội vàng bước vào với Stargazer và Carens. Honda cũng chuẩn bị gia nhập phân khúc với BR-V.

Chưa bao giờ người tiêu dùng ô tô Việt Nam nghe đến khái niệm "xe xanh" nhiều như năm 2022. Quay ngược lại năm 2020, Toyota tiên phong phổ thông hóa công nghệ hybrid tại Việt Nam với mẫu Corolla Cross. Chỉ hai năm sau, hàng loạt các hãng xe phổ thông chạy theo xu hướng hybrid: Suzuki Ertiga Hybrid, Nissan Kicks, Kia Sorento Hybrid và sắp tới là Hyundai Santa Fe Hybrid.

Thế nhưng, các sản phẩm hybrid của đối thủ đang bán trên thị trường chưa đạt hiệu quả doanh số. Suzuki Ertiga Hybrid chỉ đạt doanh số 246 xe trong 3 tháng mở bán. Nissan Kicks và Kia Sorento Hybrid không được công bố doanh số, nhưng tỏ ra rất thầm lặng.

Toyota vẫn là thương hiệu thành công nhất với hybrid. Năm 2022, bộ ba phiên bản Corolla Cross Hybrid,Corolla Altis Hybrid và Camry Hybrid mang về doanh số 3.004 xe, chiếm hơn 10% tổng doanh số của ba dòng xe này. Dễ hiểu hơn, cứ 10 người mua xe Corolla Cross, Corolla Altis và Camry sẽ có 1 người chọn mua phiên bản Hybrid.

Trong khi đó, VinFast đóng vai trò chính trong việc đưa xe điện đến gần người tiêu dùng với gần 4.000 xe VF e34 và hơn 3.200 xe VF 8 đã được bàn giao. Nếu như trước đây, Porsche Taycan chỉ dành cho số ít, thì những VinFast VF e34, VF 8, VF 9 hay dải sản phẩm VF 5 Plus, VF 6, VF 7 trở thành lựa chọn trong tầm tay của số đông. Ngoài dải sản phẩm vượt trội, hãng xe Việt còn có lợi thế nhờ hệ thống trạm sạc đặt tại 63 tỉnh thành.

Nỗ lực của VinFast kéo theo sự xuất hiện của Hyundai Ioniq 5, Mercedes-Benz EQS và Audi e-tron, cùng với đó là Toyota bZ4X, Lexus LF-Z Concept, MG Marvel R và MG4 được trưng bày tại triển lãm Vietnam Motor Show 2022.

Nhưng dù thế nào đi chăng nữa, Toyota và VinFast là hai thương hiệu làm tốt nhất trong việc kiến tạo xu hướng xe xanh, góp phần đưa Việt Nam thoát khỏi nhóm thị trường vùng trũng. Trong tương lai, Toyota sẽ có thêm các giải pháp xe xanh khác để đáp ứng nhu cầu của khách hàng đúng theo tinh thần Move your world, ví dụ như xe điện, xe hydro hay xe sử dụng nhiên liệu sinh học.

Ngoài những cú bùng nổ doanh số, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam cũng có những dấu son trong năm 2022.

Giới chuyên gia đều đồng tình rằng, tiềm năng của thị trường ô tô Việt Nam là rất lớn do nền kinh tế tăng trưởng nhanh và tỷ lệ người sở hữu ô tô còn thấp trong khu vực. Thế nhưng, điều đó không đồng nghĩa với việc phủ nhận nỗ lực cải tiến sản phẩm của các thương hiệu ô tô, đặc biệt là Toyota.

Hãng xe Nhật Bản đóng vai trò thúc đẩy phát triển nhóm SUV đô thị cỡ nhỏ, tiên phong đưa xe xanh gần hơn tới người Việt, đồng thời liên tục nâng cấp dải sản phẩm ở mọi phân khúc. Sự nỗ lực ấy là lời giải thích hợp lý nhất cho kết quả kinh doanh thường xuyên dẫn đầu thị trường ô tô Việt Nam trong suốt hơn 27 năm qua.