"Đưa năm
2016 là năm khởi nghiệp", Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định như vậy trong
phiên họp thường kỳ đầu tiên khi Chính phủ mới kiện toàn ngày 4-5/5/2016. Tạo
điều kiện cho doanh nghiệp phát triển là một trong những định hướng quan trọng
của Thủ tướng khi mới nhậm chức. Ông nêu rõ: "Mọi ngành, mọi cấp phải xem
lại xem có gây khó cho doanh nghiệp hay không?"
Tháng 10/2016,
trong bài phát biểu tại Lễ phát động Chương trình "Thanh niên khởi nghiệp" giai
đoạn 2016 – 2021 và Ngày hội Thanh niên Khởi nghiệp,Thủ tướng nhấn mạnh: "Khởi nghiệp là một trong những thước
đo thành công của Chính phủ kiến tạo. Chưa bao giờ khởi nghiệp được sự quan tâm
của Chính phủ và toàn bộ hệ thống chính trị như lúc này. Chưa bao giờ khởi nghiệp
có những điều kiện thuận lợi như lúc này".
Tại lễ kỷ niệm 10 năm đầu tư ra nước ngoài của Viettel,
Thủ tướng cũng giao trọng trách cho tập đoàn có lợi nhuận cao nhất Việt Nam: "Viettel phải thực hiện tốt vai trò là
trung tâm thúc đẩy, khuyến khích khởi nghiệp, trước hết về viễn thông và công
nghệ thông tin".
Thông thường,
khởi nghiệp gắn liền với các công ty tư nhân và người trẻ tuổi nhưng Tổng giám
đốc Viettel Nguyễn Mạnh Hùng lại kể một câu chuyện của một công ty Nhà nước
100% và với những người không còn trẻ tuổi. Theo đó, Viettel khởi nghiệp kinh
doanh viễn thông khi "trong tay hầu như không có gì. Nhân sự có khoảng chưa đến
100 người, tổng tài sản (vốn) cỡ khoảng 2 tỷ đồng, vốn đó không phải tiền mà
được vật chất hoá qua mấy cái ôtô cũ, cái nhà hai tầng".
CEO Viettel
khẳng định: "Không có gì là sức mạnh vô cùng lớn của người khởi nghiệp", bởi
"Khi không có gì để mất, bạn có mọi thứ để thắng".Chưa hết, khi khởi nghiệp đầu
tư viễn thông ra nước ngoài, Viettel vẫn là một công ty nhỏ ở Việt Nam và hoàn
toàn vô danh với thế giới.
Ông Hùng và các
đồng nghiệp vẫn kiên định với chiến lược của mình bởi: "Chúng tôi tin rằng theo đuổi ước mơ của mình và hiện thực
nó là việc mà bất kỳ ai trong đời cũng nên thử cố gắng. Và rồi chúng tôi cũng rất
nhiều lần chứng minh là mình có thể làm được" dù trước đó "đã nhiều lần, rất nhiều người bảo với chúng tôi rằng, Viettel không thể
làm được việc này".
Ông Trần Bá
Dương là người sáng lập, đồng thời cũng là Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công
ty CP ôtô Trường Hải. Người đứng đầu doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam cho
rằng: "Khởi nghiệp không
nên bó gọn ở khái niệm bắt đầu nghiệp kinh doanh, mà cần hiểu rộng ra và hàm chứa
sự khuyến khích.
Hơn nữa, khái niệm khởi nghiệp không chỉ
khuyến khích các bạn trẻ mới kinh doanh, mà nên mở rộng khái niệm để khuyến
khích các doanh nghiệp lớn, doanh nhân lớn. Tinh thần khởi nghiệp hãy nghĩ nó
thật sự trọn vẹn, bao quát hơn để không chỉ khích lệ những bạn trẻ mới tìm cách
lập thân, lập nghiệp; mà còn cả các doanh nghiệp đang nỗ lực phát triển mở rộng
quy mô. Các doanh nghiệp đã thành công ở một số lĩnh vực sẽ tiếp tục thành công
với các ngành nghề mới".
Theo đó, một doanh nghiệp mở rộng quy mô kinh doanh, mở rộng
ngành nghề mới cũng nên được gọi là khởi nghiệp. Hay một cá nhân trong doanh
nghiệp, bắt đầu lãnh đạo công ty trên một cương vị mới cũng được coi là người
khởi nghiệp.
Chủ tịch
HĐQT FLC Group – người đã vượt qua tỷ phú đôla Phạm Nhật Vượng để trở thành
người giàu nhất trên sàn chứng khoán Việt Nam năm 2016 cho rằng: "Khởi nghiệp
cần cẩn trọng, nhưng đừng thận trọng quá, vì nếu cứ ngồi tính toán rủi ro, bạn
sẽ không làm gì được cả".
Doanh nhân
nổi tiếng với việc "làm những điều không thể" ở khu nghỉ dưỡng 5 sao FLC Sầm
Sơn và FLC Quy Nhơn khuyên các bạn trẻ tham khảo ý kiến của những người từng
khởi nghiệp để lấy sự khích lệ và kinh nghiệm nhưng "đừng làm hoành tráng ngay
từ đầu". Ông Quyết có một nhận xét khá thú vị về startup: "Thông thường, những
người cản trở bạn khởi nghiệp lại là gia đình, nhưng dù sao bạn vẫn nên có sự
ủng hộ của người thân".
Chủ tịch FLC
Group khuyến khích các bạn trẻ khởi nghiệp nếu thực sự đam mê và có phương án
khả thi vì "nếu có thất bại về kinh doanh, bạn
vẫn thu được kinh nghiệm". Ông cho rằng, khởi nghiệp ở độ tuổi nào cũng được bởi
quan trọng là ý tưởng, nhiệt huyết:"15 tuổi có cách khởi nghiệp của tuổi 15,
người 80 tuổi lại có cách đi khác".
Thành
lập FPT năm 1988 cùng 12 anh em khác, ông Trương Gia Bình – Chủ tịch HĐQT FPT
(công ty hiện có doanh thu 2 tỷ USD/năm) thấy mình "có trách nhiệm phải trả
lại" và hỗ trợ các startup là một trong số đó. Người đứng đầu FPT chia sẻ: "Làm
start up là phải mạo hiểm, đôi khi bất cần. Ví dụ như Vật Giá làm 3 năm ăn mỳ
gói không một đồng lương, không sao cả. Hay như Steve Jobs cũng vậy. Ông bỏ
con, bỏ người tình của mình và chỉ tập trung vào làm điện thoại".
Bổ
sung thêm những đặc biệt của startup, ông Bình nói đến "sống khác biệt, nhìn
thế giới theo một cách khác, không suy nghĩ chín chắn nhưng lại thiên về hành
động". Từng xây dựng FPT từ những ngày đầu tiên nhưng ông Bình lại tự nhận mình
không đủ "điên" để làm việc bất chấp hậu quả. Dù vậy, ông chia sẻ là có thể
hiểu được ý tưởng khởi nghiệp và giúp các start up thành công. Điều quan trọng,
ông cho rằng chính "sự kiên trì, bền bỉ, lao vào làm không ngại mệt mỏi là yếu
tố mang lại thành công cho các start up".
Chủ
tịch HĐQT CTCP Thế Giới Di Động Nguyễn Đức Tài chia sẻ, khởi nghiệp ở tuổi 35
vì sớm quá là lúc đang yên ổn: lương cao, có xe đưa xe đón. Trong khi đó, con người
ta rất khó thay đổi khi mà mọi thứ đang quá yên ổn để chấp nhận mạo hiểm. Chủ
tịch Thế giới Di động cho rằng, nếu mọi thứ yên ổn thì có lẽ ông Tài giờ vẫn
làm thuê cho một tập đoàn nước ngoài nào đó. "30 tuổi người ta đã cấp xe hơi
cho mình đi. 40 tuổi chắc người ta cấp máy bay cho mình đi. Cho đến lúc, vị trí
của mình không còn phù hợp", ông Tài nói.
Người đứng đầu
công ty nổi tiếng với khoản thưởng cho nhân viên bằng cổ phiếu trị giá hàng
nghìn tỷ đồng nói : "Tôi cho rằng khởi nghiệp cũng đừng nên ở độ tuổi đừng quá
trẻ, đừng quá già. Quá trẻ, thất bại thì nản chí. Quá già thì rủi ro lớn lắm,
không có cơ hội làm lại. Trẻ thì thất bại có thể làm lại được".
Nhận xét về việc
trẻ tuổi nhưng vẫn muốn khởi nghiệp ông Tài cho rằng: Trẻ cũng được nhưng nên tìm thêm cộng sự
để bù lấp phần bản thân thiếu hụt. Trẻ hăng hái nhưng rất dễ bộc phát và chủ
quan, mà đôi khi chủ quan không tốt cho khởi nghiệp".
Tỷ phú đôla đầu
tiên của Việt Nam đã từng phá sản vài lần khi khởi nghiệp nhưng đến khi trở
thành ông chủ của "đế chế" Vingroup có vốn hóa 5 tỷ USD trên sàn chứng khoán,
Phạm Nhật Vượng vẫn muốn mình và mọi nhân viên giữ được tinh thần của những
ngày đầu tiên. Người được Forbes đặt biệt danh "Donald Trump của Việt Nam" cho
biết, ông đã đổi slogan của tập đoàn từ "Nơi tinh hoa hội tụ cùng phát triển"
thành "Mãi mãi tinh thần khởi nghiệp" để "mọi người giữ mãi cái ngọn lửa ấy, ý
chí ấy, tinh thần làm việc đấy".
Lý do là ông
Vượng thấy công ty của mình còn "quá nhỏ bé so với các công ty khác trên thế
giới, còn quá nhiều việc phải làm và chưa có gì để khoe khoang" nên phải "mãi
mãi tinh thần khởi nghiệp". Chủ tịch Vingroup cho rằng, tập đoàn này đã phát
triển nhưng chưa đạt mức thịnh mà có rất nhiều đỉnh cao khác cần phải đạt tới.
"Nếu Vingroup có khoảng 100 tỷ USD thì mới cần tính tới việc kìm hãm sự phát
triển của tập đoàn lại", ông Vượng chia sẻ trong buổi nói chuyện được gọi là "lần
đầu ra khỏi hang" tại Tập đoàn Viettel khi được hỏi về việc có nên kìm hãm cái
Thịnh để tránh Suy.
Đỗ Hoài Nam là
người đồng sáng lập và ông chủ của SeeSpace. Sau hai lần khởi nghiệp thành công
tại Australia và Mỹ chia sẻ, người trẻ cần xác định rõ "Tinh thần khởi nghiệp"
cho chính mình. Tại Mỹ, mọi bạn trẻ khởi nghiệp tất nhiên đều nung nấu ước mơ
làm giàu nhưng vượt lên trên tất cả là lý tưởng mong muốn được khẳng định "Tôi
là số 1", "Tôi sẽ làm tốt hơn tất cả". Trong khi đó
nhiều bạn trẻ trong nước chỉ quan tâm vào việc "Tôi kiếm được bao nhiêu tiền?".
Doanh nhân này trích dẫn một phát ngôn nổi tiếng của Guy Kawasaki,
một nhà đầu tư mạo hiểm hàng đầu thế giới: "Nếu bạn chỉ nghĩ đến tiền,
thì đừng có làm doanh nghiệp khởi nghiệp. Không phải tiền không quan trọng mà nếu
bạn chỉ nghĩ đến tiền, sẽ có những khó khăn bạn không thể vượt qua được, bởi có
những lúc bạn sẽ chẳng có gì trên người".
Ngoài ra, trách nhiệm xã
hội cũng là một yếu tố quan trọng. Anh chia sẻ trong một lần trò chuyện: "Mình
chỉ khởi nghiệp khi muốn thay đổi bất cập trong xã hội, có lý do tin rằng giúp
cho xã hội tốt hơn. Niềm tin sắt đá vào việc thay đổi xã hội sẽ cho bạn
động lực start up".
Với 4 lần khởi nghiệp và 3 lần thất bại, CEO&Founder MOG cho rằng với mỗi startup, việc nỗ lực mỗi ngày của những người tham gia mới là yếu tố đảm bảo thành công của dự án và ý tưởng chỉ đóng góp khoảng 1% cho thành công. Trần Anh Dũng chia sẻ, 3 lần thất bại đã giúp anh trải nghiệp quan trọng giúp anh trưởng thành khi khởi nghiệp lại và xây dựng nền móng cho MOG cũng như điều hành công ty sau này.
CEO MOG khuyên các bạn trẻ khởi nghiệp với đam mê chứ không nên theo sở thích tức thời bởi đến một thời điểm nào đó sẽ rất khó khăn, chỉ có đam mê mới giữ họ tiếp tục. Bên cạnh đó,với một startup, nếu phát triển được thì đến một giai đoạn nào đó mô hình cũ sẽ trở nên chật chội, không bao quát được toàn bộ hoạt động mở rộng sau này. Nếu không tái cơ cấu thì doanh nghiệp dễ chết vì đông quá và không có tính tổ chức. Thông thường trải qua khoảng 3-5 năm thì một startup sẽ phải làm điều này.
Ông Hoàng Khải - Chủ tịch Khaisilk Group thường được gọi với cái
tên thân mật Khải Silk. Bình luận về câu chuyện thất bại của cựu CEO The Kafe –
Đào Chi Anh (người phải rời công ty do mình sáng lập sau khi gọi vốn thành công
một thời gian ngắn), Khải Silk cho rằng:"Không có những giấc mơ thì làm sao có những thành công!" và
cũng vì thế nên "hai từ GIẤC MƠ & ẢO TƯỞNG cũng chỉ cách
nhau một sợi tóc mà thôi".
Theo
doanh nhân này, khi ảo tưởng mà thành công thì người ta gọi là giấc mơ, còn khi
giấc mơ thất bại thì người ta gọi là ảo tưởng. Thế nhưng: "Hãy sống cùng với những
ước mơ".
Khải Silk cũng chia sẻ với
các bạn trẻ: "Hãy tin tưởng vào con đường mình đi, chứ đừng nghe theo
những lời khuyên của ai cả vì họ chẳng giúp gì được cho mình đâu. Phải tự thân
lèo lái con thuyền vượt qua khó khăn, định hướng đúng con đường cho tương lai
của mình" và "Những chia sẻ trên báo chí hay sách vở chỉ là để tham khảo.
Bởi mỗi hoàn cảnh khác nhau, thời điểm khác nhau, quá khứ, hiện tại và tương
lai đều khác nhau".