Câu chuyện thiếu hụt y tá và cuộc chiến nhân tài 'khốc liệt' toàn cầu

Trong gần ba năm dịch Covid-19 lây lan, hàng triệu y tá đã rơi vào tình trạng khó khăn khi giờ làm việc gia tăng và mức lương không tương xứng với công việc của họ. Nhiều người trong số họ đã bỏ nghề, rời bệnh viện và góp phần vào sự thiếu hụt nhân lực đang ngày càng nghiêm trọng.

Hiện nay với việc hạn chế đi lại liên quan đến đại dịch được nới lỏng, các quốc gia khắp toàn cầu, từ Đức đến Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) hay Singapore đều đang đẩy mạnh nỗ lực thu hút các y tá và chuyên gia y tế nước ngoài với lời hứa về thị thực nhanh và trả lương cao hơn.

Sinh viên y tá năm thứ hai Elaine Nicole Torres, đến từ Philippines, đang có ý định muốn ra nước ngoài làm đúng nghề sau khi tốt nghiệp. Theo dự báo của Hội đồng Y tá Quốc tế (ICN), thế giới sẽ thiếu tới 13 triệu y tá trong những năm tới. Còn Elaine sẽ tốt nghiệp vào một thời điểm thích hợp khi lĩnh vực chăm sóc sức khỏe toàn cầu dự kiến sẽ tăng trưởng 6,9%/năm lên 63 tỷ USD vào năm 2030, theo Grand View Research.

Howard Catton, giám đốc điều hành của ICN có trụ sở tại Geneva, cho biết: "Nguồn cung y tá và nhu cầu chăm sóc sức khỏe đang chưa được tương xứng. Nguồn nhân lực đang trở nên cạnh tranh hơn nhiều".

Hàng loạt chiến lược tìm kiếm điều dưỡng

Không có quốc gia nào được chuẩn bị tốt để giúp hỗ trợ ngành y tế toàn cầu hơn Philippines, quốc gia xuất khẩu y tá lớn nhất thế giới.

Chính phủ Đức cho biết họ muốn tuyển dụng 600 y tá Philippines cho các bệnh viện và trung tâm chăm sóc người cao tuổi. Họ sẽ hỗ trợ các ứng viên chi phí đi lại miễn phí, đào tạo ngôn ngữ, tiền thưởng cho việc vượt qua các kỳ thi trong lần thi đầu tiên và giúp tìm chỗ ở, Đại sứ quán Đức ở Manila đăng trên Facebook vào ngày 5/9.

Singapore và Philippines cũng đã mở các cuộc đàm phán vào tháng trước về việc thuê thêm y tá Philippines và các nhân viên chăm sóc sức khỏe khác.

Tuy nhiên, Philippines không phải là lựa chọn duy nhất. UAE cũng đã ký một hiệp định với Ấn Độ vào tháng 2, bao gồm việc phê duyệt nhanh chóng xuất khẩu người lao động lành nghề, bao gồm cả y tá. Vào tháng 4, UAE cho biết họ sẽ cung cấp "thị thực vàng" - cho phép người lao động sống ở quốc gia vùng Vịnh này trong 10 năm mà không cần người bảo trợ - để hỗ trợ những người tham gia "tiền tuyến" chống dịch và những người khác có kỹ năng quan trọng.

Trước đó, Anh cũng đã có các thỏa thuận riêng với Kenya, Malaysia và Nepal về cung cấp nhân viên y tế và họ có thể sẽ hỗ trợ một số chi phí đi lại và đào tạo.

Cảnh báo từ WHO và sự cần thiết phải đa dạng hóa chiến lược

Tuy nhiên, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo những rủi ro tiềm ẩn từ việc các nước giàu gia tăng tuyển dụng nhân lực, đặc biệt là đối với các quốc gia đang phát triển. Trên thực tế, bản thân Philippines cũng đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt y tá và cũng đã có cuộc tranh luận chính trị kéo dài tại nước này về việc liệu có nên cho phép nhiều y tá địa phương rời đi hay không.

Tờ Manila Bulletin dẫn tin từ Maria Rosario Vergerie, một nhân viên của Bộ Y tế Philippines, cho biết các bệnh viện và phòng khám của nước này đang thiếu khoảng 106.000 y tá. Bà Vergerie cũng bày tỏ mong muốn duy trì giới hạn về số lượng nhân viên y tế được phép ra nước ngoài ở mức 7.500 người/năm.

Tuy nhiên, các y tá Philippines di cư thường kiếm được nhiều tiền hơn những người ở lại làm việc tại thị trường trong nước. Và với khoảng 9% GDP là từ kiều hối, những nhân viên chăm sóc sức khỏe có thu nhập cao hơn ở nước ngoài có thể tạo ra sự thúc đẩy kinh tế địa phương.

Hầu hết các sinh viên y tá mới, như Torres, đều muốn ra nước ngoài và sự thiếu hụt y tá ở nước ngoài cũng là một yếu tố chính thúc đẩy việc ghi danh vào các trường y tá.

Phinma Corp, công ty điều hành một số trường học ở Philippines, cho biết số lượng sinh viên năm nhất cho chương trình y tá điều dưỡng bốn năm của họ đã tăng gần 400% kể từ năm 2019 lên khoảng 6.000 sinh viên, vượt quá mục tiêu dự kiến cho năm 2025. Một trường khác, Đại học Our Lady of Fatima cũng cho biết tuyển sinh ngành y tá điều dưỡng đang tăng lên.

Bên cạnh đó, một số chuyên gia cũng cảnh báo các quốc gia không nên cố gắng khắc phục tình trạng thiếu nhân viên chăm sóc sức khỏe chỉ bằng các chính sách nhập cư.

"Có một lượng lớn y tá ở Philippines, nhưng họ sẽ không thể cung cấp y tá đủ cho phần còn lại của thế giới", Gaetan Laucky, một nhà kinh tế cấp cao tại tổ chức OECD có trụ sở tại Paris, cho biết. Ông nói, các chính phủ cũng cần chi nhiều hơn để tăng lương và đào tạo các y tá mới trong nước.

Australia là một quốc gia theo đuổi cả hai lựa chọn này. Chính phủ của Thủ tướng Anthony Albanese đang tăng giới hạn người di cư có tay nghề cao thêm 35.000 người lên 195.000 người. Trong nội bộ nước này, chính quyền bang Victoria cũng muốn gia tăng các chuyên gia y tế nội địa bằng gói ngân sách 175 triệu USD để "hỗ trợ tuyển dụng và đào tạo 17.000 y tá và nữ hộ sinh cho hệ thống y tế" từ năm 2023.